5:31 μ.μ.
antonia
O Ευκλείδης ο Μεγαρέας (καμιά σχέση με τον μαθηματικό) έλεγε:
«Όταν παλεύουμε για έναν σκοπό πρέπει να προσέχουμε ώστε αντικείμενο των επιθυμιών μας να είναι το είναι κι όχι το φαίνεσθαι».
Ας δώσουμε ένα παράδειγμα: αν κάποιος θέλει να κυβερνήσει ένα κράτος γιατί νιώθει την ανάγκη να βελτιώσει τη ζωή των συμπολιτών του, πλησιάζει το «είναι» της δουλειάς τού κυβερνήτη!
Αν όμως κίνητρό του είναι το γόητρο, το προσωπικό κέρδος και οι τιμές τις εξουσίας, τότε πάει να πει πως τον έλκυσε το «φαίνεσθαι» του ρόλου!
Στην τελευταία περίπτωση, κατά τον Ευκλείδη, δεν έχει καμία ελπίδα να φτάσει στο Αγαθό!
O Καστοριάδης στην εισαγωγή στο γλωσσάρι στην “Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας” δηλώνει ότι η λέξη Φαίνεσθαι είναι μόνη της φιλοσοφία. Παίρνει όλες τις αποχρώσεις από το Φαίνομαι γιατί υπάρχω (είμαι) μέχρι το Φαίνομαι γιατί δεν υπάρχω (είμαι φάντασμα).
Θυμάστε τον παλιό κοινωνικό προβληματισμό του Έριχ Φρομ:"Να έχεις ή να είσαι;" Σήμερα έχει μετατραπεί σε: "Να είσαι ή να φαίνεσαι" με το κοινωνικό βάρος να κλίνει απαρέγκλιτα με κενότητα προς το δεύτερο.
Φαινόταν καλός άνθρωπος πως μπόρεσε να διαπράξει τέτοιο έγκλημα.....
Η κατάσταση φαινόταν ότι ήταν υπό έλεγχο, κανείς δεν υπολόγιζε ότι θα πάρει τέτοιες ανέξελεγκτες διαστάσεις, δυστυχώς τα φαινόμενα απατούν
Φάνηκε τόσο σίγουρος που τον εμπιστετευτήκαμε και τώρα μας πήρε στο λαιμό του.
Φαινόταν τόσο ευτυχισμένη, τόσο ικανοποιημένη από τη ζωή της, όμως δεν ήταν τελικά. Ολα ήταν μια βιτρίνα για τη κοινωνία, το είναι της είχε χαθεί στο φαίνεσθαι.
Τελικά όμως το είναι πήρε την εκδίκησή του (σχόλιο για περιστατικό βαριά καταθλιπτικής γυναίκας).
Είμαστε αλήθεια ότι φαινόμαστε ή παραμυθιαζόμαστε. Στη σημερινή κοινωνία έχουμε φτάσει να πιστεύουμε, για την κοινωνική μας επιβίωση, ότι είμαστε αυτό που φαινόμαστε, μέσω μιας βασανιστικής αυθυποβολής που συντρίβει κάθε μέρα το πραγματικό είναι. Ετσι το φαίνεσθαι γίνεται το είναι και το πραγματικό είναι καταπνίγεται στο υποσυνείδητο, στα όνειρα και στις λίγες φευγαλέες στιγμές διαφυγής που μπορούμε να βρίσκουμε τον εαυτό μας όπως πραγματικά είναι.Οσο λιγοστεύουν οι στιγμές συνάντησης και αναγνώρισης ότι το είναι και το φαίνεσθαι ή το κοινωνικά κατεστημένο είναι απέχουν μακράν τόσο αλλοτριωνόμαστε και τόσο πιο πολύ είμαστε εύκολοι σε γρήγορες ατεκμηριώτες αποφάσεις που βασίζονται στο δεδομένο ότι αυτό που φαίνεται είναι. Και παράλληλα τόσο πιο πολύ υποδουλωνόμαστε στο κοινωνικά κατεστημένο είναι με ότι σκοπούς έχουν αυτοί που μας το επιβάλλουν.
Οταν πάλι φαινόμαστε αυτό που πραγματικά είμαστε με θάρρος, αποθώντας το δήθεν, το φαίνεσθαι όπου είναι τελείως απαραίτητο για τη κοινωνική συνύπαρξη, τότε οι ταγοί του φαίνεσθαι δημιουργούν ταμπέλες που επισείουν τη ποινή εξοστρακισμού από τη κοινωνία. Ονειροπόλος, αλλοπαρμένος, απροσάρμοστος και συνήθως αποτυχημένος. Αυτός που δεν κατακτά ότι θα πρέπει να τον κάνει να φαίνεται «καταξιωμένος» βάσει των κανόνων του φαίνεσθαι στη σημερινή κοινωνία.
Τα φαινόμενα απατούν λέμε συχνά, ενώ ζούμε την ίδια στιγμή την απόλυτη δικτατορία του φαίνεσθαι, όπου η αρμονία με το είναι έχουν διαταραχθεί σε βαθμό σχιζοφρένειας. Πόσες φορές έχουμε ακούσει την έκφραση «θέλω να απομακρυνθώ από όλα να βρω λίγο τον εαυτό μου» ή «δεν με αναγνωρίζω» ή «εάν μπορούσα να κάνω αυτό που πραγματικά με εκφράζει θα....».
Εάν αύριο λοιπόν βάζατε για 24 ώρες στοίχημα να φανείτε ότι είσαστε πως θα ήταν η ζωή σας. Λογικό είναι ότι θα διατηρούσαμε κάποιους κανόνες κοινωνικής συνύπαρξης, δεν μιλάμε για αποχαλίνωση των άγριων ενστίκτων επί τας κεφαλάς καθενός που δεν θα μας ήταν αρεστός. Μιλάμε για τη διαδικασία να φέρουμε τον άλλον να αποδεχτεί ότι το είναι μας θα πρέπει να είναι αυτό που πραγματικά πρέπει να προσεγγίσει, εάν θέλει να καταλήξει σε τεκμηριωμένη γνώση σχετικά με το άτομο μας. Παράλληλα μιλάμε για μια διαδικασία βασισμένη στη λογική και το διάλογο που θα φέρει τον άλλον να παρουσιάσει και σε μας το είναι του, ώστε να υπάρξει μια πραγματική γνωριμία μεταξύ δύο ανθρώπων, απαλλαγμένη από τις παραμορφώσεις του αισθητού, όπως το έχουμε εκπαιδεύσει στη ταχυκοινωνία μας να στέκεται στα προφανή και τη πρώτη εντύπωση. Εάν αυτό το πείραμα το πολλαπλασιάζαμε στο στενό μας κοινωνικό κύκλο και σιγά σιγά απλώναμε το κύκλο πόσο διαφορετικές, λογικές και τεκμηριωμένες θα ήταν οι αποφάσεις που θα βασίζονταν στο είναι. Πόσο αναγκαίο τελικά θα κατέληγε να είναι το να φαινόμαστε ότι είμαστε και πόσο φαιδρός, ανώριμος και αποτυχημένος θα είναι οποίος βασίζεται στο φαίνεσθαι για να οικοδομήσει τη ζωή του και τις σχέσεις του, πόσο μάλλον να ηγηθεί μιας κοινωνίας.
Ζούμε σε μια κοινωνία όπου εκπέμπουμε, μιλάμε και εποικονωνούμε τη γλώσσα του φαίνεσθαι. Στέλνουμε λάθος σήματα, λαμβάνουμε λάθος σήματα, συντάσσουμε λάθος αναφορές και λαμβάνουμε αποφάσεις σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο βασισμένες σε μια λάθος γλώσσα. Ο πολιτισμός μας βασίζεται σε αυτή τη γλώσσα. Σε μια τέτοια κοινωνία όλοι αυτοί που έχτισαν τη δικτατορία του φαίνεσθαι την εμφυτέουν στα μυαλά μας από τη παιδική μας ηλικία σε κάθε λεπτό της ζωής μας, σε κάθε τι που κάνουμε. Πλούσιος σημαίνει ευτυχής ή έξυπνος ή ικανός, ο (εμφανισιακά) όμορφος, τυχερός, αγαπητός, επιτυχημένος ή κάποιος που έχει μεγάλες πιθανότητες να επιτύχει περισσότερο από κάποιον άσχημο (ιδίως για τις γυναίκες).
Ας πιάσουμε τα πράγματα από την αρχή λοιπόν να δούμε τι είμαστε – εντάξει ίσως κάποιοι χρειαστούν γεωτρύπανο για να φτάσουν, τόσο βαθιά που το έχουν καταχωνιάσει - και πόση απόσταση έχει από αυτό που φαινόμασταν μέχρι τώρα και που πιστεύουμε ότι είναι το αρεστό στους άλλους. Η αλήθεια είναι ότι αξίζει να τολμήσουμε να δείξουμε ότι είμαστε αφού έτσι και αλλιώς με ότι φαίνομαστε σαν άτομα και σαν κοινωνία μάλλον δεν τα πήγαμε καθόλου καλά για να μην πούμε ότι αποτύχαμε παταγωδώς. Μια δοκιμή θα μας δείξει ότι είναι να φανεί και όχι ότι φαίνεται να ισχύει.
