Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2010

Πως μπορείς να χάσεις αυτό που δεν έχεις;

Του Αντώνη Φασόλα

Ο Θουκυδίδης  λέει πως για να έχεις τον σεβασμό των αντιπάλων, ακόμα και αν αυτοί είναι πολύ ισχυρότεροι από σένα πρέπει όταν σε θίγουν για ελάσσονα θέματα να αντιδράς σαν να σε έχουν θίξει σε μείζονα.

Η ελληνική πολιτεία – το σύνολο των εκάστοτε 300 ηρώων που κατά καιρούς θέλουν να μας σώσουν - αγνοώντας βέβαια πλήρως την αρχαία ελληνική γραμματεία – της οποίας αρέσκονται να λένε πως είναι συνέχεια – ποτέ και σε κανένα επίπεδο δεν εφάρμοσε μέσα στα χρόνια αυτή την διδαχή.

Σήμερα λοιπόν, σε όλους τους τομείς που καθορίζουν τις διεθνείς μας σχέσεις  αλλά ειδικότερα στην οικονομία που είναι και το τρέχον σημαντικό θέμα, παρακολουθεί τα διάφορα κατεστημένα συμφέροντα ανά τον κόσμο να εξευτελίζουν την Ελλάδα με την κάθε ευκαιρία.

Μη γνωρίζοντας τις διδαχές που  άλλοι λαοί – και οι πολιτικοί τους – εφαρμόζουν ως ευαγγέλιο καταφεύγει σε κάτι «χλωμές» δηλώσεις για «εξωθεσμικά κέντρα» που στοχεύουν την Ελλάδα και την οικονομία της.

Αυτές βέβαια οι δηλώσεις δεν αρκούν για να δείξουν στα «κέντρα» αυτά , αλλά ούτε και στους καλόπιστους και θετικά διακείμενους προς την χώρα μας, πως η Ελλάδα είναι μια σοβαρή κοινωνία που δεν αποτελείται από τεμπέληδες, λουφαδόρους, ή από πολιτικάντιδες που σαν μικρά παιδάκια πάνε να κοροϊδέψουν τους «κουτόφραγκους».

Αποτέλεσμα, το ζητούμενο η ανάκτηση της αξιοπιστίας και αξιοπρέπειας  μας, να αποτελεί μακρινό αν όχι ουτοπικό στόχο.

Και πως βέβαια ως έθνος να σε πάρει κανείς στα σοβαρά όταν επί δεκαετίες σε όλα τα εθνικά σου θέματα έχεις λειτουργήσει με τρόπο που ακόμα και οι «εχθροί» σου να απορούν με την εθνική σου απάθεια;

Παρακολουθώ το τελευταίο διάστημα διάφορες αντιδράσεις από ξένα «κέντρα» σχετικά με την οικονομία της Ελλάδας. Δεν γίνεται να μην σταθώ σε ένα καλό παράδειγμα που είμαι σίγουρος θα έκανε χρήση και ο Θουκυδίδης.

Οι Financial Times ακολουθώντας μια τακτική εντελώς ανάρμοστη με την υποτιθέμενη εγκυρότητα που έχουν ως οικονομική εφημερίδα επιλέγουν την μια μέρα να καταφέρονται με τα χειρότερα λόγια για την ελληνική οικονομία και τις προοπτικές της και την επόμενη να τα ανακαλούν μιλώντας για τις δυνατότητες της Ελλάδας.

Επειδή ξέρω πως οι αναγνώστες των FN δεν δαπανούν πάνω από 5 λεπτά για να διαβάσουν την εφημερίδα είναι πολύ να περιμένει κανείς να σχηματίσουν και άποψη μέσα σε αυτά τα 5 λεπτά, η γενική γεύση μένει και επηρεάζει άτομα αλλά και ολόκληρα χρηματιστήρια.

Πρόσφατα οι  FN δημοσίευσαν άρθρο σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα βρίσκεται σε συζητήσεις με την Κίνα για την πώληση ομολόγων και οι Κινέζοι είναι διατεθειμένοι να το κάνουν αλλά αγοράζοντας ποσοστό από την Τράπεζα Ελλάδος.

Η ελληνική κυβέρνηση αφού περάσε μια μέρα και το ελληνικό χρηματιστήριο κάνει limit down «αντιδρά» λέγοντας πως δεν υπάρχουν τέτοιες συζητήσεις και πως «η Ελλάδα έχει το πρόσωπο της στραμμένο προς την Ευρώπη».

Δεν δυσκολεύομαι καθόλου να πιστέψω την ελληνική κυβέρνηση, για τον απλούστατο λόγο πως κανείς  Έλληνας πολιτικός δεν θα είχε ποτέ την πνευματική δυνατότητα να φύγει από την «πεπατημένη» και να ακολουθήσει άλλους δρόμους πέρα από τα γνωστά σε οποιοδήποτε θέμα.

Παρόλα αυτά, όπως θα μας  έλεγε ο Θουκυδίδης, θα άξιζε , έτσι για «την τιμή των όπλων» να έκανε η κυβέρνηση πράξη τα λόγια του  παρακινώντας κάποιους ιδιώτες οι οποίοι είχαν οικονομική ζημιά στο χρηματιστήριο ύστερα από το άρθρο των FN να τραβήξουν μια ξεγυρισμένη αγωγή διεκδικώντας αποζημιώσεις από την εφημερίδα που αβάσιμα και χωρίς αποδείξεις παίζει έτσι ξεδιάντροπα με την οικονομία μιας ολόκληρης χώρας.

Όνειρα χειμερινής νυκτός βέβαια, καθώς για να χάσεις κάτι όπως  η αξιοπρέπεια , πρέπει πρώτα να την έχεις!

Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2010

Για να μην ξεχνούν οι Ευρωπαίοι που μας πιέζουν


Του Τάσου Μηνά Ηλιαδάκη*

 
Α. ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΔΑΝΕΙΟ
Το Βερολίνο προκειμένου να αντιμετωπίσει τους στρατιωτικούς και στρατηγικούς του στόχους στην ευρύτερη ελληνική περιοχή, Λιβύη-Μ. Ανατολή-Βαλκάνια, είχε υποχρεώσει την Ελλάδα να κεφαλαιοδοτεί και να συντηρεί τα στρατεύματα που στάθμευαν σ’αυτήν και είχαν πεδίο δράσης την ευρύτερη περιοχή της. Αυτά ήταν υπερπολλαπλάσια από εκείνα των στρατευμάτων κατοχής. Επιπλέον η Ελλάδα ανεφοδίαζε με τρόφιμα το μέτωπο της Λιβύης.






 Το γερμανικό κατοχικό δάνειο


Στόχος των στρατευμάτων αυτών ήταν τα πετρέλαια της Λιβύης-Μ. Ανατολής και η ενίσχυση της άμυνας των Βαλκανίων. Από τα τελευταία εξασφάλιζε στην πολεμική του βιομηχανία το 20% του αντιμονίου, το 50% των ορυκτελαίων, το 60% του βωξίτη και το 100% του νικελίου. Την ίδια στιγμή για τους συμμάχους η μοναδική πύλη των Βαλκανίων ήταν και παρέμενε η Ελλάδα.

Λόγω αυτών, η γερμανική απαίτηση για υψηλή κεφαλαιοδότηση από την Ελλάδα ήταν ανελαστική και είχε προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις 1 ακόμα και της κατοχικής κυβέρνησης Τσολάκογλου2 που απειλούσε με παραίτηση. Παράλληλα ο Μουσολίνι όπως και ο Γερμανός πληρεξούσιος για την Ελλάδα, Γκύντερ Αλτενμπουργκ3 πίεζαν το Βερολίνο να μειώσει τα έξοδα κατοχής για την Ελλάδα.

Το πρόβλημα των μοναδικά υπέρογκων δαπανών κατοχής συνόδευε η “παντός αγαθού” λεηλασία του τόπου,4 φυσικό επακόλουθο της οποίας ήταν ο λιμός. Ο Αλτενμπουργκ από τις πρώτες ημέρες προειδοποιούσε το Βερολίνο για τον επερχόμενο υποσιτισμό5.

Παράλληλα ο εκπρόσωπος του Βατικανού, νούτσιος Α. Ρονκάλι, ο μετέπειτα πάπας Ιωάνης ΚΓ’, μετά από έρευνες του, διαπίστωνε τριπλασιασμό των θανάτων σε Αθήνα-Πειραιά λόγω λιμού τον χειμώνα 1941-426 και ο Γκαίμπελς σημείωνε στο ημερολόγιό του, “.... η πείνα (στην Ελλάδα) έχει καταστεί ενδημική νόσος. Στους δρόμους της Αθήνας οι άνθρωποι πεθαίνουν κατά χιλιάδες από εξάντληση”7 . Το πρόβλημα του λιμού καθιστούσε οξύτερο το Λονδίνο που είχε κηρύξει την Ελλάδα σε επισιτιστική καραντίνα για να εξωθήσει τον ελληνικό πληθυσμό προς την αντίσταση8.

Η πείνα, η ανομία και τα φιλοαγγλικά αισθήματα γίνονταν τόσο απειλητικά που οι Γερμανοί δεν μπορούσαν να τα αγνοήσουν. Ο υποσιτισμός τους απασχολούσε γιατί υποκινούσε λαϊκές αντιδράσεις και την αντίσταση9.

Έτσι οι Δυνάμεις Κατοχής οδηγήθηκαν σε μια αδήριτη πραγματικότητα δύο ανελαστικών και αντικρουομένων απαιτήσεων. Από τη μια η κεφαλαιοδότηση από την  Ελλάδα τον στρατιωτικών επιχειρήσεων του άξονα στην ευρύτερη περιοχή της και από την άλλη η πείνα που οδηγούσε στην εξέγερση και στην αντίσταση.

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος οι Δυνάμεις Κατοχής, τον Οκτώβριο του 1941, θα στείλουν στην Ελλάδα οικονομικούς τεχνοκράτες, δίχως όμως κάποιο αποτέλεσμα10. Στη συνέχεια το πρόβλημα θα απασχολήσει και θα λάβει οξύτατη μορφή στην ιταλογερμανική Δημοσιονομική Συνδιάσκεψη εμπειρογνωμόνων, από Ιανουάριο μέχρι Μάρτιο του 1942 στη Ρώμη. Η γερμανική επιμονή για υψηλή κεφαλαιοδότηση από την Ελλάδα οδηγούσε σε αδιέξοδο τη Διάσκεψη.

Τότε ο Ιταλός τραπεζίτης και οικονομικός πληρεξούσιος της Ιταλίας στην Ελλάδα, Ντ’Αγκοστίνι, θα προτείνει τη λύση του δανείου. Δηλαδή οι πέρα από τις δαπάνες κατοχής αναλήψεις να χρεώνονται από την Ελλάδα ως δάνειο προς την Γερμανία και την Ιταλία.

Β. ΤΟ ΔΑΝΕΙΟ

Η σχετική δανειακή συμφωνία θα υπογραφεί στις 14.3.1942 από τους πληρεξούσιους της Γερμανίας και της Ιταλίας στην Ελλάδα, αντίστοιχα Άλτενμπουργκ και Γκίτζι. Η Ελλάδα δεν είχε προσκληθεί και δεν ήταν παρούσα. Στην Ελλάδα την ανακοίνωσε μετά από εννιά μέρες ο Άλτενμπουργκ με την ρηματική διακοίνωση 160/23.3.1942” και ο Γκίτζι με το σημείωμά του Νο4/6406/461/23.3.1942.

Σύμφωνα μ’αυτήν12 .

• Η ελληνική κυβέρνηση υποχρεούται κατά μήνα να καταβάλλει έξοδα κατοχής 1,5 δισ. δρχ. (άρθρο 2).

• Οι αναλήψεις από την Τράπεζα της Ελλάδος (στο εξής ΤΕ), άνω του ποσού αυτού θα χρεώνονται στις κυβερνήσεις της Γερμανίας και της Ιταλίας ως άτοκο, σε δραχμές δάνειο της Ελλάδας προς αυτές (άρθρο 3).

• Η επιστροφή του δανείου θα γινόταν αργότερα (αρθ. 4).

• Η συμφωνία είχε αναδρομική ισχύ από 1.1.1942 (άρθρ. 5).

Η δανειακή σύμβαση αποτελούσε μια συμφωνία μεταξύ Γερμανίας και Ιταλίας που επιβαλλόταν στην Ελλάδα υποχρεωτικά εκτελεστή (αναγκαστική). Οι δανειακές αναλήψεις θα είχαν την μορφή μηνιαίων προκαταβολών, το ύψος και η διάρκεια των οποίων δεν προσδιοριζόταν. Επίσης δεν προσδιοριζόταν πότε θα άρχιζε η εξόφληση του, ενώ προσδιοριζόταν ότι ήταν άτοκο και σε δραχμές.

Με το εμπιστευτικό έγγραφο 409/2.4.1942 ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών έδινε εντολή στην ΤΕ να συμμορφωθεί με τη ρηματική διακοίνωση του Αλτενμπουργκ και να αρχίσει να καταβάλει τις δανειακές προκαταβολές13.

Την αρχική αυτή αναγκαστική σύμβαση ακολούθησαν τρεις τροποποιήσεις με κοινή βούληση των συμβαλλομένων. Αυτές μετατρέπουν την αρχική αναγκαστική σύμβαση σε συμβατική. Δηλαδή το δάνειο παύει να είναι αναγκαστικό και μεταπίπτει σε κοινό συμβατικό δάνειο.

Με την πρώτη τροποποίηση (2.12.1942) ορίζεται ότι τα δανειακά ποσά είναι αναπροσαρμοζόμενα και θα αρχίσουν να επιστρέφονται από τον Απρίλιο του 1943 (άρθρο β, παράγραφοι 2 και 3).

Μάλιστα κατέβαλαν και δύο εξοφλητικές δόσεις του δανείου και στη συνέχεια σταμάτησαν την επιστροφή του, οπότε μεταπίπτει σε έντοκο λόγω υπερημερίας. Δηλαδή το δάνειο είχε μετατραπεί σε σταθερού νομίσματος και έντοκο.

Το ύψος του δανείου κατά την ΤΕ ανέρχεται (δίχως τους τόκους) σε 227.940.201 εκ. δολ. το 194414 και κατά τον Αλτενμπουργκ 400 εκ. μετακατοχικά μάρκα 15 . Με τις αναπροσαρμογές και τους τόκους ανέρχεται σε κάποιες δεκάδες δισ. ευρώ.

Επομένως το κατοχικό δάνειο είναι συμβατικό και όχι αναγκαστικό, σταθερού νομίσματος και από τον Απρίλιο του 1943 έντοκο. Αποτελεί συμβατική υποχρέωση της Γερμανίας έναντι της Ελλάδας και όχι επανορθωτική. Ως τέτοια δεν εντάσσεται στη συμφωνία του Λονδίνου 1953 που αναστέλει την καταβολή των επανορθώσεων και αποζημιώσεων.

Γ. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ

Η Ελλάδα στη διάσκεψη των επανορθώσεων του 1945, στη διάσκεψη των Παρισίων το 1946 και στη διάσκεψη των υπεξ των τεσσάρων Μ.Δ. το Νοέμβριο του 1947, διαχώρισε το κατοχικό δάνειο από τις επανορθώσεις και ζητούσε την επιστροφή του16 .

Η Ελλάδα ουδέποτε έπαψε να διεκδικεί το κατοχικό δάνειο17 .

• Το 1964 με τον Αγγελόπουλο, ως εκπρόσωπο της ελληνικής κυβέρνησης.

•Το 1965 με τον Α. Παπανδρέου.

• Στις ελληνογερμανικές συνομιλίες στην Αθήνα το 1966.

Τότε η Γερμανία πρόβαλε τον ισχυρισμό ότι του δανείου είχε παραιτηθεί εγγράφως ο Κ. Καραμανλής. Στη συνέχεια το μετέτρεψε σε προφορική παραίτηση Καραμανλή, πράγμα που διέψευσε ο Κ. Καραμανλής. Τέλος με τη ρηματική της διακοίνωση στις 31.3.1967, η Γερμανία δεχόταν ότι δεν υπήρξε παραίτηση Καραμανλή.

• Το 1974 το ανακίνησε ο Ζολώτας.

• Στις 18.4.1991 το έθεσε ανεπίσημα και προφορικά ο τότε υπεξ Α. Σαμαράς στο Γερμανό ομόλογό του.

• Στις 14.11.1995 το έθεσε η Ελλάδα με ρηματική διακοίνωση.

Η Γερμανία σταθερά το απορρίπτει, με τα επιχειρήματα.

• Το δάνειο εντάσσεται στη συμφωνία του Λονδίνου.

• Από το δάνειο παραιτήθηκε ο Κ. Καραμανλής. Το επανέλαβε και μετά το 1990 παρά τη ρηματική διακοίνωση του Μαρτίου 1967.

• Υστερα από 50 χρόνια δεν μπορεί να εγείρονται τέτοιες απαιτήσεις. (Η Ελλάδα το διεκδικεί από το 1945).

Το μόνο που δηλώνουν αυτά τα επιχειρήματα είναι έλλειψη επιχειρημάτων. Μετά την ενοποίηση της Γερμανίας το 1990 έχει εκλείψει και το τυπικό επιχείρημα που θα μπορούσε να προβληθεί, εκείνο του χωρισμού της Γερμανίας. Επομένως είναι άμεσα διεκδικήσιμο και πολιτικά και συμβατικά (νομικά). Μπορεί να το διεκδικήσει η ελληνική κυβέρνηση, η Τράπεζα της Ελλάδος ή οποιοσδήποτε μέτοχος της (πάνω ενός ορίου μετοχών), όπως και ο ελληνικός λαός μέσω των συντεταγμένων πολιτειακών θεσμών του. Τέλος την ελληνική διεκδίκηση ενισχύει το προηγούμενο της Γιουγκοσλαβίας και της Πολωνίας στις οποίες η ναζιστική Γερμανία είχε επιβάλλει παρόμοια κατοχικά δάνεια και τα οποία μετακατοχικά η τότε Δ. Γερμανία επέστρεψε18 (αντίστοιχα το 1956 και 1971).

Η σημερινή Γερμανία δεν πρέπει να ξεχνά ότι δανείσθηκε από το ελληνικό κράτος κατά παράβαση του άρθρου 49 της σύμβασης της Χάγης του 1909 και το οποίο ισχύει και σήμερα. Δανείσθηκε από ένα κράτος που η ίδια η ναζιστική Γερμανία είχε χαρακτηρίσει ακατάλυτο και ότι οι ναζί όχι μόνο δεν αμφισβήτησαν ουδέποτε το δάνειο αλλά και άρχισαν την αποπληρωμή του, ενώ και ο καγελλάριος Ερχαρντ, το 1964, είχε δεσμευθεί για την επιστροφή του μετά την επανένωση της Γερμανίας.

Η Γερμανία δεν πρέπει να ξεχνά ότι η γερμανική κατοχή είναι υπόλογος για το οικονομικό ελληνικό ολοκαύτωμα της περιόδου 1940-44. Ενδεικτικά και μόνο είναι υπόλογος για το ότι στην Ελλάδα ο πληθωρισμός αυξήθηκε 15,3 εκατομμύρια φορές και ότι μόνο την Ελλάδα υποχρέωσε η τότε Γερμανία να της καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις. Αυτό το ολοκαύτωμα το αναγνώρισαν οι Ιταλοί ναζί: “Η Ελλάδα είναι στημμένη σαν λεμόνι”, έλεγε ο Γκίτζι19. Αποκορύφωμα ο Μουσολίνι, που έλεγε ότι “... οι Γερμανοί άρπαξαν από τους Έλληνες ακόμα και τα κορδόνια των παπουτσιών τους...”20. Αλλά και ο Γερμανός υπ. Οικονομίμας, Φουνκ, τον Ιούνιο του 1943 έγραφε σε άρθρο του ότι, “η Ελλάς δοκίμασε τα δεινά του πολέμου, όπως ίσως καμία αλλη χώρα της Ευρώπης”21.

Για την επανόρθωση η Ελλάδα θα χρειαζόταν 33 φορές το εθνικό εισόδημα του 1946. Αυτό μετακατοχικά η Ελλάδα θα το αναζητούσε στον εξωτερικό δανεισμό.

Από την άλλη πλευρά αυτή που αμφισβητεί και αρνείται την επιστροφή του κατοχικού δανείου είναι η μετά το 1990 ενωμένη και δημοκρατική Γερμανία.

Αυτή όμως η συμπεριφορά, εκτός των άλλων, πλήττει βάναυσα τα μετακατοχικά φιλογερμανικά αισθήματα, όπως τα χαρακτήρισε ο καγκελλάριος Κολ, του ελληνικού λαού και γι’αυτό ακέραια την ευθύνη φέρει η γερμανική κυβέρνηση.

1. National Archires, Waschington, DC: Τ. 120/2481/Ε259713-715, “Promemoria”, 23.9.1942 και Τ-120/166/81370-5, Altenburg-Berlin, 4.9.42).

2. Σωτ. Γκοτζαμάνης, κατοχικό δάνειο και δαπάναι κατοχής, Θεσ/κη 1954, σ. 5 Γ. Τσολάκογλου, Απομνημονεύματα, Αθήνα 1950, σ. 210, 212, 215, 218, 219, 234.

Κ. Λογοθετόπουλος, Ιδού η αλήθεια, Αθήνα 1948, σ. 49.

3. National Archives, ο.π.

4. Τ. Ηλιαδάκης, Οι επανορθώσεις και το γερματικό κατοχικό δάνειο, εκδ. Δετοράκη, Αθήνα 1997, σ. 83-101.

5. Ηλιαδάκης, σ. 111

Heinz Richter, Δύο επαναστάσεις και αντεπαναστάσεις στην Ελλάδα, Εξάντας Αθήνα, 1975 σ. 155, 157.

6. Ηλιαδάκης ο.π.

7. Χ. Φλάισερ, Στέμμα και Σβάστικα, Παπαζήσης, Αθήνα (χ.χ.), Τ1, σ. 194.

8. W. Medlicott, The economic Blockade, Λονδίνο, 1959, Τ2, σ. 254.

Η. Βενέζης, Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, Εστία, Αθήνα, 1981, σ. 113.

9. Richter, Τ. σ. 155 σημείωση, 255, 257.

10. Γκοτζαμάνης, σ. 2 Τσολάκογλου, σ. 208-210.

11. Αρχεία ΥΠΕΞ, έκθεση Λαμπρούκου, σ. 9-11.

Λογοθετόπουλος, σ. 48, Τσολάκογλου, σ. 211, Γκοτζαμάνης, σ. 3, 23, 24, 31.

Α. Αγγελόπουλος, Οικονομικά Τ.Α., Παπαζήσης, Αθήνα 1974, σ. 142, 167, 179, 190, 191.

12. Τη δανειακή σύμβαση βλέπε· Ηλιαδάκης, σ. 297.

13. Αρχεία ΤΕ, φάκελος κατοχικού δανείου, σημείωμα Ι. Πασσιά και το έγγραφο 409/2.4.1942.

14. Αρχεία ΤΕ, φάκελος κατοχικού δανείου, σημείωμα Ι. Πασσιά, σ. 4.

15. Β. Μαθιόπουλος, “400 εκ. μάρκα μας χρωστά η Βόνη”, Βήμα, 2.6.1991.

16. Ηλιαδάκης, σ. 158, 164, 171.

17. Ηλιαδάκης, σ. 200, 202, 203-205

Αγγελόπουλος, Οικονομικά, Τ. σ. 201-205, 209.

Βήμα 18.10.1966, σ. 7 έκθεση Α. Παπανδρέου και επιστολή Κάιζερ, σ. 9.

Πρακτικά Βουλής 28.5.1991 αγόρευση Α. Παπανδρέου.

18. Ηλιαδάκης, σ. 212-213.

19. Mark Mazower, Στην Ελλάδα του Χίτλερ, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1994, σ. 93.

20. G. Ciano, tagebucher 1939-1943 Βern 1946, σ. 353.

21. Γερμανοελληνικά Οικονομικά Νέα, Τι/Ιούνιος 1943, σ. 2.

* Ο Τάσος Μ. Ηλιαδάκης είναι Μαθηματικός, Πολιτειολόγος, Δρ. Κοινωνιολογίας, καθηγητής Σχολής Εθνικής Ασφάλειας.

Μέλος της Ελληνικής Επιτροπής στη διεθνή Συνδιάσκεψη για το χρυσό των Ναζί στο Λονδίνο το 1997, εισηγητής στην ελληνογερμανική διάσκεψη Δελφών το 1996 και στην Πανελλήνια Συνδιάσκεψη Αλεξανδρούπολης το 2005 για το Δημόσιο Χρέος

ΠΗΓΗ: http://www.patris.gr/articles/173185?PHPSESSID=edfhahv48onr8cmhlfrblnb3a1


Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2010

Περί ανιδιοτέλειας - αρετής - ηθικής

Οι αρετές ἑνός ἀνθρώπου ὀνομάζονται καλές ἀνάλογα μέ τίς πιθανές τους συνέπειες ὄχι γι’ αὐτόν ἀλλά γιά μᾶς καί γιά τήν κοινωνία. Ἀνέκαθεν ἡ ἐξύμνηση τῶν ἀρετῶν δέν ἦταν καθόλου «ἀνιδιοτελής» καθόλου «μή ἐγωϊστική».

Γιατί ἀλλιῶς, θάμασταν ὑποχρεωμένοι νά παρατηρήσουμε ὅτι οἱ ἀρετές ( ὅπως ἡ ἐργατικότητα, ἡ ὑπακοή, ἡ παρθενία, ἡ εὐγνωμοσύνη καί ἡ δικαιοσύνη) εἶναι συνήθως βλαβερές γιά ὅποιον τίς ἔχει, ἐπειδή εἶναι ἔνστικτα πού τόν καταδυναστεύουν πολύ βίαια καί ἄπληστα καί πού ἐναντιώνονται στίς προσπάθειες τοῦ λογικοῦ νά τά φέρει σέ ἰσορροπία μέ τά ἄλλα ἔνστικτα.

Ὅταν ἔχετε μία ἀρετή, μία πραγματική, ὁλόκληρη ἀρετή ( καί ὄχι μία μικρή τάση γιά μία ἀρετή ) εἶστε θύμα της. Ὁ γείτονάς σας ὅμως τήν ἐπαινεῖ γιά αὐτό τό λόγο! Ἐπαινεῖ κανείς τούς ἐργατικούς ἀνθρώπους παρ’ ὅλο πού αὐτοί χαλοῦν τά μάτια τους ἤ τόν αὐθορμητισμό καί τήν φρεσκάδα τοῦ πνεύματός τους. Ἐξυμνεῖ κανείς καί λυπᾶται τόν νέο πού «σκοτώθηκε στή δουλειά» ἐπειδή σκέφτεται: « Γιά τήν κοινωνία ὡς σύνολο ἡ ἀπώλεια ἀκόμη καί τοῦ καλύτερου ἀτόμου εἶναι μικρή θυσία. Εἶναι κρίμα πού χρειάζονται τέτοιες θυσίες! Θά ἦταν ὅμως πολύ χειρότερα ἄν τό ἄτομο σκεφτόταν διαφορετικά καί θεωροῦσε τήν συντήρησή του καί τήν ἀνάπτυξή του σημαντικότερη ἀπό τή δουλειά του στήν ὑπηρεσία τῆς κοινωνίας». Ἔτσι λυπᾶται κανείς τόν νέο ὄχι γιά τόν ἑαυτό του ἀλλά ἐπειδή ἕνα ἀφοσιωμένο ἐργαλεῖο , ἄσπλαχνο μέ τόν ἑαυτό του – ἕνας «καλός ἄνθρωπος» ὅπως λένε – χάθηκε γιά τήν κοινωνία μέ τόν θάνατό του.

Ἴσως νά ἀναρωτιέται βέβαια μήπως θά ἦταν προτιμώτερο γιά τό συμφέρον τῆς κοινωνίας, νά ἦταν ὁ νέος αὐτός λιγότερο ἄσπλαχνος μέ τόν ἑαυτό του, νά διατηροῦσε τόν ἑαυτό του περισσότερο καιρό. Δέχεται, πώς κάποιο ὄφελος θά ὑπῆρχε ἄν τό ἔκανε αὐτό, ἀλλά θεωρεῖ μεγαλύτερο καί σημαντικότερο τό ἄλλο ὄφελος, δηλαδή τό ὅτι ἔγινε μία θυσία καί τό ὅτι ἡ στάση τοῦ θυσιαστήριου ζώου ἐπιβεβαιώθηκε γιά ἄλλη μία φορά ἀπ’ ὅσους τήν εἶδαν.
Ἔτσι, αὐτό πού ἐπαινεῖται ὅταν ἐπαινοῦνται οἱ ἀρετές εἶναι, πρῶτο, ἡ ἐργαλειακή τους φύση καί, δεύτερο, τό ἔνστικτο μέσα σέ κάθε ἀρετή πού ἀρνεῖται νά χαλιναγωγηθεῖ ὑπέρ τοῦ γενικοῦ συμφέροντος τοῦ ἀτόμου – κοντολογῆς, τό ἄ-λογο στήν ἀρετή, μέσω τοῦ ὁποίου τό ἄτομο ἀφήνεται νά μετατραπεῖ σέ ἁπλή λειτουργία τοῦ συνόλου.

Η ἐξύμνηση τῆς ἀρετῆς εἶναι ἐξύμνηση κάποιου πράγματος πού εἶναι βλαβερό ἀτομικά – ἐξύμνηση τῶν ἐνστίκτων πού στεροῦν ἀπό τόν ἄνθρωπο τήν εὐγενέστερη φιλαυτία του καί τήν δύναμη γιά τήν ἀνώτατη αὐτονομία.

Πράγματι, γιά παιδαγωγικούς σκοπούς καί γιά νά ὁδηγηθοῦν οἱ ἄνθρωποι νά ἐνστερνιστοῦν ἐνάρετες συνήθειες, τονίζονται ἀποτελέσματα τῆς ἀρετῆς πού τήν κάνουν νά μοιάζει μέ ἀδελφή του ἰδιωτικοῦ συμφέροντος καί ὄντως ὑπάρχει κάποια τέτοια σχέση. Ἡ τυφλή, μανιασμένη ἐργατικότητα παραδείγματος χάρη – αὐτή ἡ τυπική ἀρετή τοῦ ἐργαλείου – παρουσιάζεται σάν ὁδός πρός τόν πλοῦτο καί τήν δόξα καί σάν φάρμακο πού θεραπεύει καλύτερα τήν ἀνία καί τά πάθη. Ὡστόσο δέν λέγεται τίποτε γιά τούς κινδύνους πού κρύβει, τήν φοβερή ἐπικινδυνότητά της. Ἔτσι ἐνεργεῖ πάντα ἡ διαπαιδαγώγηση: ἐπιδιώκει νά ρυθμίσει τό ἄτομο μέσω διαφόρων θελγήτρων καί πλεονεκτημάτων, ἔτσι ὥστε νά υἱοθετήσει αὐτό ἕναν τρόπο σκέψης καί συμπεριφορᾶς πού, ἀπό τήν στιγμή πού θά γίνει συνήθεια, ἔνστικτο καί πάθος, θά κυριαρχήσει πάνω του πρός ἔσχατη δικιά του βλάβη, ἀλλά ὑπέρ τοῦ «γενικοῦ καλοῦ».

Πόσες φορές δέν εἶδα αὐτή τήν τυφλή μανιασμένη ἐργατικότητα νά δημιουργεῖ πλοῦτο καί νά χαρίζει τιμές ἀφαιρώντας ταυτόχρονα τήν λεπτότητα τῶν ὀργάνων χάρη στήν ὁποία γίνεται δυνατή ἡ ἀπόλαυση τοῦ πλούτου καί τῶν τιμῶν. Πόσες φορές δέν παρατήρησα ἐπίσης, πώς αὐτό τό ριζικό φάρμακο γιά τήν ἀνία καί τά πάθη ἀμβλύνει τήν ἴδια στιγμή τίς αἰσθήσεις καί κάνει τό πνεῦμα νά ἀντιστέκεται σέ κάθε νέο θέλγητρο. ( Ἡ ἐργατικότερη ὅλων τῶν ἐποχῶν, ἡ δική μας, δέν ξέρει τί νά κάνει ὅλη τήν ἐργατικότητα καί τά χρήματά της ἐκτός κι ἄν εἶναι νά τά κάνει περισσότερα χρήματα καί περισσότερη ἐργατικότητα. Γιατί, τό νά ξοδεύεις ἀπαιτεῖ πάντα περισσότερο πνεῦμα ἀπό τό νά ἀποκτᾶς! – Καλά θά ἔχουμε τουλάχιστον «ἐγγόνια»!)

Ὅταν πετυχαίνει αὐτή ἡ ἀγωγή, τότε κάθε ἀρετή ἑνός ἀτόμου γίνεται δημόσια ὠφέλεια καί ἰδιωτική ζημία μέ τήν ἔννοια τοῦ ἀνώτερου ἰδιωτικοῦ σκοποῦ. Πιθανότατα καταλήγει σέ ὑποπλασία τοῦ πνεύματος καί τῶν αἰσθήσεων ἤ καί σέ πρόωρη παρακμή. Ἐξετάστε ἀπ’ αὐτήν τήν σκοπιά, τήν μία μετά τήν ἄλλη, τίς ἀρετές τῆς ὑπακοῆς, τῆς παρθενίας, τῆς εὐσέβειας, καί τῆς δικαιοσύνης.

Ἡ ἐξύμνηση τοῦ ἀνιδιοτελοῦς, τοῦ αὐτοθυσιαζόμενου, τοῦ ἐνάρετου – δηλαδή, ἐκείνου πού δέν χρησιμοποιεῖ ὅλη τήν δύναμη καί τό λογικό του γιά τήν διατήρηση, ἀνάπτυξη, ἐξύψωση, προαγωγή τοῦ ἑαυτοῦ του, καί γιά τήν ἐπέκταση τῆς δύναμής του, ἀλλά μᾶλλον ζεῖ, σέ σχέση μέ τόν ἑαυτό του, μέτρια καί χωρίς σκέψη, ἴσως μάλιστα μέ ἀδιαφορία ἤ εἰρωνία – τούτη ἡ ἐξύμνηση δέν γεννήθηκε ἀσφαλῶς ἀπό τό πνεῦμα τῆς ἀνιδιοτέλειας! Ὁ «πλησίον» ἐξυμνεῖ τήν ἀνιδιοτέλεια ἐπειδή ἔχει ὀφέλη ἀπ’ αὐτήν! Ἄν σκεφτόταν κι ὁ ἴδιος ὁ πλησίον «ἀνιδιοτελῶς» θά ἀπεχθανόταν αὐτή τήν μείωση τῆς δύναμης, αὐτόν τόν ἀκρωτηριασμό πού γίνεται γιά δικό του ὄφελος! Θά δούλευε ἐνάντια στήν ἀνάπτυξη τέτοιων κλίσεων, καί πρίν ἀπ’ ὅλα θά ἐκδήλωνε τήν ἀνιδιοτέλειά του μέ τό νά μήν τίς χαρακτηρίζει καλές!

Αὐτό δείχνει τήν θεμελιώδη ἀντίφαση τῆς ἠθικῆς πού εἶναι ἀξιοσέβαστη σήμερα. Τά κίνητρα τῆς ἠθικῆς αὐτῆς βρίσκονται σέ πλήρη ἀντίφαση μέ τήν ἀρχή της! Αὐτό πού θεωρεῖ ἀπόδειξή της ἡ ἠθική ἀναιρεῖται ἀπό τό κριτήριό της γιά τό τί εἶναι ἠθικό. Προκειμένου νά μήν παραβιάσει τήν ἴδια τήν ἠθική της, ἡ πρόταση « πρέπει νά ἀπαρνηθεῖς τόν ἑαυτό σου καί νά τόν θυσιάσεις» θά μποροῦσε νά θεσπιστεῖ μόνο ἀπό ἀνθρώπους πού θά ἀπαρνιόνταν τό δικό τους ὄφελος καί πού θά προκαλοῦσαν ἴσως καί τήν δική τους καταστροφή μέσῳ τῆς ἀπαιτούμενης θυσίας τοῦ μεμονωμένου ἀτόμου.

Από τήν στιγμή ὅμως πού ὁ πλησίον ( ἤ ἡ κοινωνία) συστήνει τόν ἀλτρουϊσμό λόγω τῆς χρησιμότητάς του, ἐφαρμόζει τήν ἀντίθετη ἀρχή, δηλαδή: «πρέπει νά ἐπιδιώκεις τό προσωπικό σου συμφέρον ἀκόμη καί σέ βάρος ὅλων τῶν ἄλλων». Καί ἔτσι ἐξυμνεῖται, μέ μία ἀνάσα, ἕνα «πρέπει» καί ἕνα «δέν πρέπει»!



Φρειδερῖκος Νίτσε

Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2010

Κορυφαία Φωτό Ελεημοσύνης




ΓΙΑ: 


Α) ΦΑΝΑΤΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟΥ
Β) GOSSIP ΣΕΛΙΔΑ
Γ) ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΟ (ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ)
Δ) ΣΥΛΛΕΚΤΕΣ CHANEL ΡΟΥΧΩΝ
Ε) ΤΟΝΟ ΞΑΝΘΟΥ ΣΤΟ ΜΑΛΛΙ
ΣΤ) ΝΑ ΒΛΕΠΟΥΝ ΟΡΙΣΜΕΝΟΙ ΑΝΤΡΕΣ ΤΙ ΠΑΕΙ ΝΑ ΠΕΙ ΣΤΥΛ
Η) ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΤΙΑ ΜΑΣ.

Τετάρτη 20 Ιανουαρίου 2010

Λίγα λόγια για την Αϊτή...


Με αφορμή (δυστυχώς) τον καταστροφικό σεισμό που έπληξε την Αϊτή έψαξα να μάθω για αυτή την χώρα και την ιστορία της. Έμαθα λοιπόν ότι η Αϊτή ήταν γαλλική που απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1804.

Ήταν η πρώτη ανεξάρτητη χώρα αφροαμερικάνων και το μόνο κράτος που «γεννήθηκε» μετά από επιτυχημένη επανάσταση των δούλων.

Η Αϊτή ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε την Ελληνική επανάσταση και την Ελλάδα ως ανεξάρτητο κράτος!

Ο ΤΟΤΕ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ JEAN-PIERRE BOYER έστειλε στις 15.01.1822 έγγραφο στην ελληνική επιτροπή του Παρισιού απαντώντας στην αίτηση των Κοραή, Πίκκολου και Βογορίδη, στο οποίο ανάγγελλε την αναγνώριση της ελληνικής προσωρινής διοίκησης και ευχόταν την νίκη της επανάστασης".

Είχαν προηγηθεί πολύχρονοι αγώνες των σκλάβων της Αιτής κατά των λευκών Γάλλων γαιοκτημόνων με αποτέλεσμα, το 1803 να εγκαθιδρυθεί το πρώτο κράτος στον κόσμο που διακήρυττε την κατάργηση κάθε φυλετικής διάκρισης.

Η ΑΙΤΗ, ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΗΛΩΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ της επανάστασης, παρότι κατεστραμμένη από το δικό της πόλεμο, έστειλε στο Παρίσι, στον Αδαμάντιο Κοραή, 25 τόνους καφέ, ώστε να εκποιηθούν για να αγορασθούν όπλα για τον αγώνα των Ελλήνων. Επίσης έστειλε εκατό εθελοντές στρατιώτες να πολεμήσουν στο πλευρό των Ελλήνων, οι οποίοι όμως …δεν έφθασαν ποτέ. Φημολογείται ότι τους μακέλεψαν οι τότε αποικιοκράτες, φίλοι στενοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Νομίζω ότι όλοι οι Έλληνες πρέπει όπως μπορεί ο καθένας να βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους να «ξανασταθούν στα πόδια τους».. Άλλωστε αυτοί σε αντίθεση με τους ευρωπαίους «φίλους» μας, ποτέ δεν ζήτησαν τα «δανεικά» τους πίσω..."

Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2010

Η ασυμβατότητα της θρησκείας με την επιστήμη




Πώς Επιστήμη, Φιλοσοφία και Λογική απομυθοποιούν και ξεθεμελιώνουν τη Θρησκεία

Αρκετοί μεγάλοι επιστήμονες και φιλόσοφοι  έχουν εκφράσει κατά καιρούς τις απόψεις τους περί  συμβατότητας ή μη της Επιστήμης με τη Θρησκεία. Για παράδειγμα, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν είπε σε ένα συνέδριο το 1941, ότι «Επιστήμη χωρίς  Θρησκεία είναι ανάπηρη, Θρησκεία χωρίς Επιστήμη είναι τυφλή.»(1) Ένας φιλόσοφος, ο Φράνσις Μπεϊκον, είχε πει τον 17ο αιώνα  το έξης εκπληκτικό:  «(Η) εις βάθος Φιλοσοφία φέρνει το νου των ανθρώπων στη Θρησκεία».

     Το θέμα μας στο παρόν άρθρο δεν είναι η εξακρίβωση των θρησκευτικών αντιλήψεων του Αϊνστάιν ή του Μπέικον, αλλά η ανάλυση των παραπάνω, ή παρόμοιων, ισχυρισμών από οποιονδήποτε και αν προβάλλονται. Θα εξετάσουμε το θέμα επιστημολογικά αντιπαραβάλλοντας τους παραπάνω ισχυρισμούς με δυό συγκεκριμένα παραδείγματα από το Χριστιανισμό και τον Ισλαμισμό σε συνάρτηση με το επιστημονικό και ορθολογικό τους περιεχόμενο. Θα κρατήσουμε την ανάλυση περισσότερο επί του συγκεκριμένου και όχι του γενικού για λόγους έκτασης του άρθρου, αλλά κι επειδή πιο γενικές εκτενείς αναλύσεις έχουν γίνει άλλού(2).

     Η άξια των παρακάτω παραδειγμάτων έγκειται στο γεγονός, ότι στο πρώτο οι δυό θρησκείες κάνουν «επιστημονικούς» ισχυρισμούς αντίθετους με έγκυρα αποτελέσματα της Επιστήμης, και στο δεύτερο κάνουν λογικά αντιφατικούς ισχυρισμούς, ισχυρισμούς δηλαδή αντίθετους στην λογική και τον ορθολογισμό.



Αντιεπιστημονικές αυθαιρεσίες της Θρησκείας


  Είναι λοιπόν η Επιστήμη και η Θρησκεία δυό αλληλοεξαρτώμενα και αλληλοσυμπληρούμενα πεδία γνώσης, όπως κάποιοι υποστηρίζουν ή είναι  δύο πεδία γνώσης εντελώς διαφορετικά;

Φυσικά, πολλοί θα μπορούσαν άνετα να αμφισβητήσουν άν κατ’ αρχήν η Θρησκεία αποτελεί, εμπεριέχει, ή παράγει γνώση και άλλοι θα μπορούσαν πάλι να υποστηρίξουν, ότι ακόμη και άν υποθέσουμε, ότι η Θρησκεία εμπεριέχει γνώση, τότε αυτή είναι σε πολλά σημεία αντίθετη με την Επιστήμη και συνεπώς τα δυό πεδία γνώσης δεν είναι αλληλοσυμπληρούμενα, αλλά αλληλοαναιρούμενα.

Επίσης η Επιστήμη έχει προωθηθεί πολύ περισσότερο από φιλελεύθερα / κοσμικά μυαλά, παρά  συντηρητικά / θρησκευτικά και η Θρησκεία υποφέρει σημαντικά κτυπήματα κάθε φορά, που η Επιστήμη ανακαλύπτει κάτι νέο, όποτε ούτε και αλληλοεξαρτουμενα είναι τα δυό πεδία. Έκτος και αν κάποιος αντιλαμβάνεται ως «αρνητική» την οποία αλληλοεξάρτηση.

     Παράδειγμα 1ο

     Διαβάζουμε στην Αγiα Γραφή και στο Κοράνι αντίστοιχα τα έξης:

     α.  «Και τον λαγώον διότι αναμασσά μεν (την τροφή) πλην δέν είναι δίχηλος (στα πόδια) είναι ακάθαρτος εις εσάς.» («Λευιτικόν», 11:6).

     β. «Δημιουργήθηκε (ο άνθρωπος) από νερό χυνόμενο έμπροσθεν, που προέρχεται από μεταξύ της ραχοκοκαλιάς και των πλευρών.» (Κοράνι, Σούρα 86:6-7(3)).

     Φυσικά και οι δυό ισχυρισμοί παραπάνω θεωρούνται αληθείς από τις αντίστοιχες θρησκείες βάσει του ότι τα βιβλία, από τα οποία προέρχονται οι ισχυρισμοί θεωρούνται ως ο («αληθής») «Λόγος του Θεού». Προφανώς όμως, και οι δυό ισχυρισμοί είναι αναληθείς, αφού αντιφάσκουν αληθή επιστημονικά γεγονότα  από τη Ζωολογία και την Εμβυολογία αντίστοιχα.

      Ο λαγός σαφέστατα δεν είναι μυρηκαστικό, όπως υποστηρίζεται στην Αγία Γραφή, ούτε το ανδρικό σπέρμα προέρχεται από κάπου μεταξύ της ραχοκοκαλιάς και των πλευρών (νεφρά;), όπως υποστηρίζεται στο Κοράνι, αλλά από τους όρχεις.(4) Επίσης, φιλοσοφικά μιλώντας και βάσει των ανωτερω φαίνεται, ότι οι παραπάνω θρησκείες δεν συμβαδίζουν ούτε επίσης με επιστημολογικές θεωρίες όπως ο Εμπειρισμός και η Θεωρία της Αντιστοιχίας.

Η πρώτη υποστηρίζει, ότι η γνώση αποκτάται από τις αισθήσεις, ενώ η δεύτερη λέει, ότι γνώση είναι ό,τι αντιστοιχεί με τα γεγονότα.

Πλήρες άρθρο εδώ

Σάββατο 16 Ιανουαρίου 2010

Ο θάνατος μας ταιριάζει υπέροχα



Οταν οι ποιητές μιλούν για αθανασία βρίσκονται πιο κοντά στη βιολογία απ'' ό,τι φαντάζονται... Γιατί ενώ, σε ατομικό επίπεδο, η εγωιστική έννοια της αθανασίας είναι ανύπαρκτη, σε επίπεδο ομάδας η αθανασία εξασφαλίζεται από τα ίδια τα γονίδια που «ιδεαλιστικά» προσπερνούν το άτομο και μεριμνούν για το σύνολο

Αθάνατα ΓΟΝΙΔΙΑ, ΑΝΑΛΩΣΙΜΟ σώμα...
ΣΤΑΜΑΤΗΣ Ν. ΑΛΑΧΙΩΤΗΣ |
Κυριακή 25 Νοεμβρίου 2007


Στην προηγούμενη επικοινωνία μας για τα γεροντογονίδια ίσως έμειναν κάποιες απορίες στον προσεκτικό αναγνώστη για ένα θέμα ενδιαφέρον αλλά και θολό, για το οποίο οι γνώσεις μας είναι πολλές αλλά και κατακερματισμένες, με αποτέλεσμα να μη συνιστούν ικανή γνώση για το ερώτημα γιατί η φύση που δημιουργεί με τους «σοφούς» μηχανισμούς της το σώμα μας το εγκαταλείπει στο τέλος, το απαρνείται και το μετατρέπει σε αναλώσιμο. Η γήρανση και ο θάνατος, όπως και το γιατί διάφορα είδη ζουν διαφορετικό χρόνο, παρ' όλο που είναι οφθαλμοφανή γεγονότα, δεν έχουν μια εμφανή εξήγηση.

Γιατί λοιπόν ένα στρείδι που βρέθηκε τελευταία είχε ζήσει 440 χρόνια; Και γιατί μερικά έντομα ζουν λιγότερο από μία εβδομάδα; Τα φυτά, πάλι, ποικίλλουν ως προς τον χρόνο ζωής τους - από μερικές ημέρες μέχρι αιώνες. Πώς όμως παραμένει η γεννητική μας γραμμή αθάνατη και μας συνδέει μέσω της εξέλιξης με την πρώτη ζωή - 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια πριν -, με οργανισμούς όπως τα βακτήρια λ.χ., με τα οποία μοιραζόμαστε κάποιο γενετικό υλικό; Πώς τα γονίδιά μας παραμένουν αθάνατα, αλλά εμείς γερνάμε και πεθαίνουμε, όσο καλά και να ζούμε; Τα ωάρια και τα σπερματοζωάρια είναι μέρος του σώματός μας το οποίο πεθαίνει, αλλά η γεννητική μας σειρά επιβιώνει ατέλειωτα· και ας υπάρχουν τα ίδια γονίδια, με την ίδια βιοχημεία, και στα κύτταρα της γεννητικής σειράς και στα σωματικά κύτταρα.

Λάθος ή όφελος;

Αυτή η σωματική αποποίηση από τη φύση δεν είναι κάποιο «θανατηφόρο» λάθος της βιόσφαιρας· είναι ένα όφελος για τη διατήρηση της ζωής, που πρέπει να αναπαράγεται για να υπάρχει· και για να αναπαράγεται ο κάθε οργανισμός, πρέπει να επενδύει περισσότερη ενέργεια σε σχέση με αυτήν που πρέπει να ξοδεύει για να διατηρείται μόνο το σώμα του για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να αφήνει απογόνους· είναι μια νομοτέλεια βασισμένη στον λόγο κόστους / οφέλους που η φύση διαχειρίζεται με περισσή σοφία. Και τούτο διότι η αναπαραγωγική ωρίμανση είναι ένας κύριος στόχος της φυσικής επιλογής· γι' αυτό μετά την ολοκλήρωση του αναπτυξιακού αυτού σταδίου εξασθενεί η πίεσή της και αρχίζει ουσιαστικά η γήρανση, με προσθετική τη διεργασία των εκφυλιστικών διεργασιών.

Η εξήγηση στο φαινόμενο αυτό προβάλλεται στο ότι τα γονίδια και οι μηχανισμοί που προκαλούν τον σωματικό εκφυλισμό ξεφεύγουν από τη δράση της φυσικής επιλογής, διότι έχουν ήδη μεταβιβαστεί στην επόμενη γενιά με την αναπαραγωγή. Η επιλογή, με άλλα λόγια, του ρυθμού επιβίωσης και της γονιμότητας αποκλίνει με την ηλικία, μετά τη λήξη της αναπαραγωγής. Και τούτο διότι γονίδια που έχουν θετικές ή ουδέτερες αντιδράσεις στην αρχή της ζωής αλλά εκφυλιστικές αργότερα, θα έχουν τελικά θετική συμβολή στην αρμοστικότητα, δηλαδή στην αναπαραγωγική αποτελεσματικότητα του οργανισμού· αν και για τον οργανισμό το τελικό αποτέλεσμα θα είναι ο θάνατος.

Ενα σχετικό παράδειγμα είναι μια νευροεκφυλιστική ασθένεια που εκδηλώνεται συνήθως μεταξύ 35 και 50 ετών και οδηγεί τελικά στον θάνατο· είναι η χορεία του Huntington, που οφείλεται σε μια μετάλλαξη του κανονικού γονιδίου. Η εν λόγω υπεύθυνη γονιδιακή παραλλαγή μπορεί να μεταβιβαστεί εγκαίρως στους απογόνους με αποτέλεσμα ο αναπαραγωγικός ρυθμός των φορέων της μετάλλαξης να μη διαφέρει από εκείνον των φορέων του κανονικού αλληλόμορφου γονιδίου· το γιατί διατηρείται το εν λόγω εκφυλιστικό αλληλόμορφο γονίδιο στον άνθρωπο δεν οφείλεται μόνο στο ότι εκδηλώνεται αφότου έχει αναπαραχθεί ο φορέας του· ίσως στο ότι στην αρχή της ζωής προσφέρει κάποιο πλεονέκτημα και τελικά υποκρύπτει κάποια εξελικτική σκοπιμότητα που το κάνει αθάνατο.

Αναπαραγωγική ωρίμανση

Εχοντας κατά νου το αναφερθέν παράδειγμα και προχωρώντας σε ένα γενικότερο πλαίσιο, ένα ερώτημα που θα μπορούσε να αναδυθεί είναι λ.χ. αν η πρώιμη ή η αργοπορημένη αναπαραγωγική ωρίμανση επηρεάζει τον λόγο κόστους / οφέλους ως προς την αρμοστικότητα, η οποία επηρεάζεται περισσότερο στο στάδιο της αναπαραγωγικής ωριμότητας παρά από μεταλλάξεις που αφορούν άλλα στάδια του κύκλου ζωής. Υπό αυτήν την έννοια λοιπόν είτε η πρώιμη είτε η αργοπορημένη αναπαραγωγική ωρίμανση θα μειώνει την αρμοστικότητα λόγω της διατάραξης της ισορροπίας του λόγου κόστους / οφέλους. Και τούτο διότι η πρώιμη ωρίμανση μπορεί λ.χ. να μειώνει την πιθανότητα θνησιμότητας του οργανισμού πριν από την αναπαραγωγή και να μικραίνει τη διάρκεια γενιάς ανεβάζοντας τον ρυθμό αύξησης του πληθυσμού και συνακόλουθα την αρμοστικότητα, αλλά οδηγεί αντίθετα σε λιγότερους απογόνους με μεγαλύτερη θνησιμότητα, μειώνοντας τελικά την αρμοστικότητα του πληθυσμού. Η ανάλυση αυτή βασίζεται στο ότι ένα θηλυκό που ωριμάζει αναπαραγωγικά και τεκνοποιεί πολύ νωρίς θα είναι μικρό στο μέγεθος, όχι πλήρως αναπτυγμένο και ίσως δεν θα μπορούσε να παραγάγει κανέναν απόγονο.

Η αργοπορημένη ωρίμανση έχει, από την άλλη μεριά, ως όφελος την περαιτέρω σωματική αύξηση και τη συνακόλουθη γονιμότητα του θηλυκού και ως κόστος το ότι αυξάνεται ο χρόνος γενιάς, αλλά και η πιθανότητα θνησιμότητάς του, με κίνδυνο να μην αναπαραχθεί. Ατομα της ξιδόμυγας λ.χ. που προήλθαν από ωάρια τα οποία γέννησαν σε μια μέση ηλικία οι μητέρες τους είχαν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και μεγαλύτερη γονιμότητα· χαρακτηριστικά που μειώνονται αν τα άτομα προέρχονταν από ωάρια θηλυκών με μικρή ηλικία. Σημαντική είναι η παρατήρηση ότι η θνησιμότητα των νεογνών γυναικών που τεκνοποίησαν σε ηλικίες μεταξύ 20 και 30 ετών ήταν η μικρότερη· αντίθετα αυξανόταν σε ηλικίες μητέρων εκτός του αναπαραγωγικού αυτού πλαισίου και δραστικά σε ακραίες ηλικίες, κοντά στα 10 ή στα 50 έτη.

Απάρνηση και αθανασία

Η φυσική επιλογή λοιπόν επηρεάζει με μηχανισμούς - μια γεύση των οποίων δώσαμε - την αρμοστικότητα δραστικά, κυρίως όταν το αναπαραγωγικό παράθυρο είναι ανοικτό. Γενετικά εκφυλιστικά φαινόμενα σε συνδυασμό με τη δυναμική παρουσία του περιβάλλοντος οδηγούν στην απάρνηση του σώματος. Υπό αυτήν την έννοια η αναζήτηση γεροντογονιδίων και σχετικών μηχανισμών για την παράταση της μακροβιότητας θα οδηγήσει στην αναγκαιότητα αντιμετώπισης άλλων γονιδιακών ρυθμιστικών εκτροπών που θα προέλθουν από μια αφύσικη μακροβιότητα του είδους μας. Και τούτο διότι η φυσική επιλογή είναι αμείλικτη για το σώμα όταν αυτό έχει επιτελέσει το έργο του, όταν έχει αναπαραχθεί. Ετσι έχει σχεδιαστεί η ζωή από τους νόμους της επιβίωσης και του θανάτου.

Ισως με τέτοιες προσγειωμένες πλοηγήσεις να οδηγούμαστε σε περισσότερο σεβασμό του σώματός μας κατανοώντας ότι η αθανασία μας, που τόσο πολύ τη συζητούν και την επιθυμούν οι περισσότεροι άνθρωποι, βρίσκεται στα γονίδιά μας· που είναι αθάνατα και συνεχώς βελτιώσιμα μέσω της εξέλιξης. Αυτό είναι το όφελος της ζωής, που το πιστώνεται η οικογένεια, ο πληθυσμός, το είδος· και το κόστος, το άτομο μέσω της γήρανσης και του θανάτου του. Αλλος ένας θρίαμβος της συλλογικότητας, που πρέπει να μας συνετίζει και να μας απαλλάσσει από εγωκεντρικές συμπεριφορές, ανούσιες για το μέλλον κάθε κοινωνίας, αλλά και του είδους μας.

Ο κ. Σταμάτης Ν. Αλαχιώτης είναι καθηγητής Γενετικής.


http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=185178&ct=33&dt=25/11/2007

Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2010

Μήπως τελικά μια χρεοκοπία θα μας σώσει;


Πολλά λέγονται και γράφονται τις τελευταίες ημέρες εντός και εκτός της χώρας μας για την πιθανή χρεοκοπία της. Κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει τι πραγματικά θα συμβεί αλλά μήπως τελικά μια χρεοκοπία θα ήταν μια πολύ καλή λύση για την Ελλάδα;
 Ας θυμηθούμε πρώτα μια πρόσφατη πραγματική ιστορία: Γνωστός Αιγύπτιος ιδιοκτήτης εταιρίας κινητής τηλεφωνίας με χρέη άνω των τριών δις ευρώ προκειμένου να μην πληρώσει τους ομολογιούχους του  μετακόμισε στο Λονδίνο όπου η πτωχευτική διαδικασία είναι ευνοϊκότερη της ηπειρωτικής Ευρώπης.  Αμέσως μετά κάλεσε τους κατόχους των ομολόγων σε διαπραγμάτευση για τη διευθέτηση της οφειλής του. Με την απειλή της πτωχεύσεως πέτυχε να  εξοφλήσει όλο το χρέος του στο 10% της αρχικής του τιμής.
 Είναι προφανές ότι η η απειλή της χρεοκοπίας αποδίδει πόσο δε μάλλον η ίδια η χρεοκοπία. Η Αργεντινή, η Ρωσία και η Τουρκία είναι μερικά παραδείγματα χωρών ουσιαστικά χρεών κόψουν την τελευταία εικοσαετία και στη συνέχεια αναπτύχθηκαν πάλι χωρίς κανένα πρόβλημα.
 Σύμφωνα με την οικονομική θεωρία ένα χρέος είναι  αδιατήρητο  όταν το επιτόκιο εξυπηρέτησης υπερβαίνει το ρυθμό αυξήσεως του εισοδήματος.  Όταν ο ρυθμός αυξήσεως των τόκων υπερβαίνει τον ρυθμό ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας τότε υπάρχει σημαντικό πρόβλημα.
 Στη χώρα μας ο ρυθμός ανάπτυξης του εθνικού εισοδήματος το 2009 ήταν αρνητικός περίπου στο μείον 2% ενώ το επιτόκιο εξυπηρετήσεως του δημόσιου χρέους ήταν περίπου στο 5%. Ταυτόχρονα το ελληνικό κράτος τρέχει με ένα έλλειμμα 10% του Α.Ε.Π.  δηλαδή 25 δις ευρώ. Το έλλειμμα αυτό είναι προφανές ότι δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί κάτι που γνωρίζουν τόσο η ελληνική κυβέρνηση όσο και οι ξένοι δανειστές. Αμφότεροι μάλλον  παίζουν το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι ελπίζοντας ότι η Ευρώπη θα σώσει τελικά την Ελλάδα με τη διαδικασία το bail out.  Σύντομα λοιπόν είναι πολύ πιθανό η χώρα να αντιμετωπίσει πρόβλημα ρευστότητας όσα ομόλογα και αν καταφέρει να εκδώσει το δημόσιο ειδικά εάν οι τράπεζες δεν τα επανεξοφλήσουν στην ΕΚΤ στα τέλη του έτους.
 Καθαρά σε μια υπόθεση εργασίας ας δούμε τι θα συνέβαινε εάν η Ελλάδα κηρύξει στάση πληρωμών. Αρχικά θα γλιτώσουμε 57 δις ευρώ που δεν θα πληρώσουμε με άμεση συνέπεια όμως ότι ο εξωτερικός δανεισμός θα ανασταλεί επ’αόριστον.  Αμέσως μετά οι δανειστές μας  θα κληθούν για την επαναδιαπραγμάτευση συνολικού μας χρέους συνολικού ύψους 310 δισεκατομμυρίων ευρώ και αν ζητήσουμε τη βοήθεια του γνωστού Αιγύπτιου διαπραγματευτή είναι πιθανόν να μπορέσουν να πληρώσουν μόνο το 10% του χρέους μας δηλαδή 31 δις ευρώ ποσό που ελληνική οικονομία μπορεί να εξοφλήσει εκτός πενταετίας.
 Θα υπάρχουν βέβαια αρνητικές συνέπειες τον πληθυσμό της χώρας όπως η μη πληρωμή μισθών και συντάξεων για κάποιους μήνες, η αισθητή μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων, το ακριβό πετρέλαιο, οι ελλείψεις σε ορισμένα ακριβά φάρμακα εισαγωγής κλπ.
 Ταυτόχρονα μια  τέτοια εξέλιξη θα πρέπει άμεσα να εξέλθουμε της ευρωζώνης κάτι που θα κάνει ιδιαίτερα καλό στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και ταυτόχρονα κάθε κατεργάρης θα πάει στον πάγκο του.
 Οι  μεν δανειστές μας έχουν ήδη εισπράξει το κεφάλαιό τους από τους τόκους που μας χρεώνουν τόσα χρόνια, ο ελληνικός λαός θα μάθει να παράγει περισσότερα και να καταναλώνει λιγότερα και οι ξένοι ομολογιούχοι θα πρέπει να κυνηγήσουν την κυρία Μερκελ και τον κ.Τρισε που τα τελευταία χρόνια έκαναν τα στραβά μάτια όταν οι ελληνικές κυβερνήσεις δανείζονταν περί τα 100 δισ. € ετησίως  πόσο ανώτερο από τη Ρωσία και τη Βραζιλία.
 Μήπως τελικά μια χρεοκοπία θα μας σώσει; 

Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2010

Τεχνολογία ο μεγάλος σύμμαχος του ανθρώπου


Αναρτηση 2α

Η κυριαρχία των μηχανών: Τεχνητή νοημοσύνη και το τέλος της ανθρώπινης κυριαρχίας
του Γιώργου Στάμκου *

agnosto.gr

23/6/2006
Σε μια εποχή που η τεχνολογία αναπτύσσεται εκθετικά και χωρίς τα όρια της εξέλιξης της να διακρίνονται στον ορίζοντα, ολοένα και αυξάνουν οι ανησυχίες ότι σύντομα οι «έξυπνες μηχανές» θα υποσκελίσουν το ανθρώπινο είδος και θα γίνουν οι νέοι κυρίαρχοι του κόσμου. Η υποψία ότι ο άνθρωπος ίσως να μην είναι ο τελικός σκοπός της δημιουργίας αλλά απλά ένα μεταβατικό σκαλοπάτι της εξέλιξης, με σκοπό να προετοιμάσει την έλευση και την απόλυτη κυριαρχία των ευφυών μηχανών, έχει αρχίσει να στοιχειώνει τις σκέψεις αρκετών ανθρώπων δημιουργώντας έτσι ένα αντιδραστικό κύμα τεχνοφοβίας. Δεν είναι λίγοι μάλιστα εκείνοι που προβλέπουν ότι οι άνθρωποι δεν θα τα καταφέρουν στον ανταγωνισμό τους με τις υπερ-ευφυείς μηχανές, θα αποσυρθούν, και στην καλύτερη περίπτωση, θα γίνουν τα «κατοικίδια ζώα» του μέλλοντος, ευτυχισμένα μεν αλλά όχι ελεύθερα. Πλησιάζει άραγε η κυριαρχία των μηχανών;

Στο παιχνίδι της ζωής και της εξέλιξης υπάρχουν τρεις παίκτες στο τραπέζι: τα ανθρώπινα όντα, η Φύση και οι μηχανές. Είμαι σταθερά με το μέρος της Φύσης. Αλλά υποψιάζομαι ότι η Φύση είναι με το μέρος των μηχανών...
Τζορτζ Ντάισον, Ο Δαρβίνος Ανάμεσα στις Μηχανές


«Αν κάποιος εξωγήινος είχε δει τους προγόνους μας πριν από πέντε εκατομμύρια χρόνια ή έστω πριν από 100.000 χρόνια θα ξαφνιαζόταν από το γεγονός ότι σήμερα είμαστε οι ‘’κυρίαρχοι’’ της Γης». Αν αυτά τα λόγια δεν προέρχονταν από έναν άνθρωπο που γνώριζε καλά την ανθρώπινη εξέλιξη ίσως και να μην είχαν ιδιαίτερη βαρύτητα. Όταν όμως τέτοια άποψη υποστηρίζεται από τον Άγγλο ανθρωπολόγο Κρις Στρίνγκερ, τον διάσημο ερευνητή των Νεάντερταλ, τότε αποτελεί αναπόφευκτα ένα ισχυρό ερέθισμα για περαιτέρω προβληματισμούς. Είναι συγκλονιστικό, αν σκεφτεί κανείς ότι ο άνθρωπος είναι σήμερα το «κυρίαρχο είδος» στον πλανήτη Γη, το γεγονός ότι η πορεία της εξέλιξης του δεν ήταν καθόλου προβλέψιμη, ούτε και η «επιτυχία» του είδους του προκαθορισμένη.

Ο άνθρωπος, όπως άλλωστε και όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί στον πλανήτη Γη, είναι προϊόν φυσικής επιλογής και το γεγονός ότι πέτυχε, ίσως σε μεγάλο βαθμό να οφείλεται σε καθαρή εύνοια της τύχης, καθώς βρέθηκε σ’ έναν κόσμο χωρίς ισχυρούς ανταγωνιστές. Η εποχή των γιγαντιαίων δεινοσαύρων είχε παρέλθει ανεπιστρεπτί και τα θηλαστικά δεν είχαν να επιδείξουν κάποιον σοβαρό ανταγωνιστή. Οι πρόγονοι του ανθρώπου εμφανίστηκαν ακριβώς την κατάλληλη στιγμή. Αν είχαν εμφανιστεί 60 εκατομμύρια χρόνια νωρίτερα θα ήταν απλώς κυνήγι για τους μονίμως πεινασμένους δεινόσαυρους. Αν είχαν εμφανιστεί λίγο αργότερα τότε ίσως κάποιο άλλο πρωτεύον θηλαστικό να προλάβαινε να γίνει ο πρωταγωνιστής της εξέλιξης στη Γη...

Έξυπνα ζώα και κληρονόμοι του σύμπαντος
Δεν ανήκω στους οπαδούς καμιάς «εξ αποκαλύψεως» αλήθειας, ούτε και πιστεύω ότι τον άνθρωπο τον έφτιαξε ο «καλός Θεούλης» ανακατεύοντας λάσπη. Πιστεύω ότι είμαστε αποτέλεσμα μιας απίστευτα μακρόχρονης εξέλιξης και νικητές ενός παιχνιδιού επιβίωσης, στο οποίο δεν υπάρχουν «σημαδεμένα χαρτιά». Τίποτε δεν μας χαρίστηκε. Όλα κερδήθηκαν μέσα από έναν πολύ σκληρό αγώνα φυσικής επιλογής και κερδήθηκαν προσωρινά.
Πάντα αισθάνομαι περίεργα, σχεδόν ένοχα, όταν κοιτώ στα μάτια έναν πίθηκο. Μοιάζουμε τόσο πολύ μεταξύ μας κι όμως μας χωρίζει ολόκληρη άβυσσος! Αναμφίβολα είμαστε στενοί συγγενείς, ωστόσο πέρα για πέρα διαφορετικοί. Είμαστε δύο είδη που οι εξελικτικοί τους δρόμοι χώρισαν πριν από πέντε εκατομμύρια χρόνια. Το δικό του είδος παρέμεινε σχεδόν απαράλλαχτο, όπως και την εποχή που μοιραζόταν μαζί με τους προγόνους μου την αφρικανική σαβάνα. Το δικό μου είδος εξελίχτηκε, ξέφυγε από την κοιτίδα του και κατέκλυσε ολόκληρο τον πλανήτη.

Ως άνθρωπος αισθάνομαι –δικαιολογημένα;– ένα είδος ανωτερότητας καθώς θεωρώ τον εαυτό μου εκπρόσωπο του «κυρίαρχου είδους». Ο πίθηκος είναι απλά ένας υποτελής από το ζωικό βασίλειο. Πρέπει να υπακούει στις ανθρώπινες εντολές, διαφορετικά κινδυνεύει η ύπαρξη του. Αν αντιδράσει επιθετικά μπορεί να υποστεί γενοκτονία, όπως αποδεδειγμένα υπέστη ο Νεάντερταλ, ο αδελφός του «κυρίαρχου» Homo Sapiens.

Ακόμη κι όταν είναι φυλακισμένος μέσα σ’ ένα κλουβί ο πίθηκος οφείλει να δείχνει ευγνωμοσύνη προς τον άνθρωπο. Το γεγονός ότι παραμένει ζωντανός, έστω και σκλαβωμένος, οφείλεται στην γενναιοδωρία και στην περιέργεια του ανθρώπινου είδους, που τον διατηρεί για να του θυμίζει, ίσως, την ταπεινή του καταγωγή. Ένας πίθηκος είναι απλά ένα «έξυπνο» ζώο, ενώ ο άνθρωπος είναι ο «εντεταλμένος από τον Θεό» κληρονόμος του σύμπαντος.

Κι όμως, το γενετικό τους υλικό είναι κατά 99% το ίδιο…
Παρά τη γενετική τους συγγένεια με τα ζώα οι άνθρωποι διαφέρουν από αυτά, κυρίως στον τρόπο επεξεργασίας και μετάδοσης των πληροφοριών που αντλούν από το περιβάλλον τους. Ο γνωστός αμερικανός συγγραφέας Γουίλλιαμ Μπάροουζ έγραψε χαρακτηριστικά: «Τα ζώα επικοινωνούν και μεταβιβάζουν πληροφορίες. Αλλά δεν γράφουν. Δεν μπορούν να διοχετεύσουν πληροφορίες στις επόμενες γενιές, ή σε ζώα που βρίσκονται έξω από το πεδίο της επικοινωνίας τους.

Αυτή είναι η αποφασιστική διάκριση ανάμεσα στον άνθρωπο και στα άλλα ζώα… Ο άνθρωπος είναι ‘’το ζώο που συγκρατεί το χρόνο’’. Μέσω της γραφής μπορεί να διαθέσει πληροφορίες σε άλλους ανθρώπους πέρα από κάθε χρονικό όριο. Τα ζώα μιλούν. Δεν γράφουν. Ένας σοφός γερο-αρουραίος τώρα, μπορεί να ξέρει ένα σωρό γύρω από τις παγίδες και τα ποντικοφάρμακα, δεν μπορεί όμως να γράψει ένα άρθρο του στυλ ‘’Θανατηφόρες Παγίδες στην Αποθήκη Σας’’ για το Reader’s Digest μεταφρασμένο σε 17 ποντικογλώσσες με τακτικές για συνδυασμένες επιθέσεις ενάντια στα σκυλιά και τα κουνάβια και πώς να συγυρίζουμε τους πονηρούς που βουλώνουν τις φωλιές μας με γρέζια. Αν μπορούσε, τότε ίσως τα ποντίκια να καταλάμβαναν τη Γη μαζί με όλα τα αποθέματα τροφίμων, ανθρώπινα και μη»...

Ο φυγόπονος άνθρωπος
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σκέψη για ν’ αντιληφθούμε πως η επιτυχία του ανθρώπου δεν οφείλεται στο ότι το είδος του είναι ό,τι καλύτερο δημιούργησε ποτέ η ζωή στη Γη. Είμαστε ένα πείραμα ελεύθερης επιλογής, που εξαπολύθηκε εδώ κι εκατομμύρια χρόνια πάνω σ’ αυτόν τον φιλόξενο πλανήτη, και το σώμα μας είναι ένα προϊόν διάφορων αυτοσχεδιασμών, γεμάτο με όργανα που άλλαξαν πολλές φορές τη λειτουργία τους ή με άλλα, περιττά, όπως η σκωληκοειδής απόφυση. Δεν είμαστε τέλειοι και υποψιάζομαι ότι η Φύση έχει κρατήσει τον καλύτερο, τον πραγματικό πρωταγωνιστή της εξέλιξης, για το τέλος...

Μερικές φορές σκέφτομαι πως εμείς οι άνθρωποι χρωστάμε το μεγαλύτερο μέρος της επιτυχίας μας στην ανικανοποίητη φύση μας. Μονίμως νιώθουμε ότι κάτι μας λείπει και κυνηγάμε τη γνώση, περισσότερο ως υποκατάστατο της ευτυχίας, παρά ως αυτοσκοπό.
Η επιστήμη υπήρξε σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα μιας ανικανοποίητης και περίεργης ανθρωπότητας. Ωστόσο το κίνητρο της περιέργειας φαίνεται να εξασθενεί. Τίποτε δεν εγγυάται ότι οι άνθρωποι του μέλλοντος θα συνεχίσουν να είναι περίεργοι και επίπονοι, όπως οι πρόγονοι τους. Ίσως ανακαλύψουν άλλες πιο ισχυρές απολαύσεις, όπως π.χ. την ηλεκτροχημική διέγερση ορισμένων κέντρων ηδονής στον εγκέφαλο τους, που τώρα ικανοποιούνται με τη τροφή ή το σεξ. Πολύ φοβάμαι ότι οι άνθρωποι του μέλλοντος θα είναι φιλήδονες και μαλθακοί, όπως οι παροιμιώδεις για τη νωθρότητα τους κάτοικοι της αρχαίας Σύβαρης: κάτι σαν «σκυλάκια σαλονιού», που θα τεμπελιάζουν και θα φοβούνται να ριψοκινδυνεύσουν επενδύοντας σε όνειρα.

Κατά τη γνώμη μου ολόκληρη η εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού βασίζεται στη φυγοπονία, δηλαδή στην τάση του ανθρώπου να αποφεύγει τον πόνο (σωματικό ή ψυχικό), την κούραση και την ταλαιπωρία. Ο φυγόπονος άνθρωπος είναι ο δημιουργός του πολιτισμού και όχι ο Κάιν, ο φονιάς. Η νοημοσύνη, η τέχνη και η τεχνολογία είναι αποτελέσματα της ανθρώπινης φυγοπονίας, που αναζητεί πάντα τρόπους για ν’ απαλύνει την ανθρώπινη «τραγωδία», δηλαδή το γεγονός ότι οι άνθρωποι υποφέρουν επειδή απλώς έκαναν την «αμαρτία» να γεννηθούν!

Υπάρχει ωστόσο και η αντίθετη άποψη. Ο Γερμανός «μετα-μεταφυσικός» φιλόσοφος Πέτερ Σλότερινγκ, υποστηρίζει ότι «η τεχνολογία είναι ο γνήσιος δημιουργός του ανθρώπου, επειδή αυτή του επέτρεψε να ξεπεράσει το στάδιο του πρωτόγονου και να γίνει Homo humanus». Για τον ίδιο στον 21ο αιώνα θ’ αναδυθεί η ανθρωπο-τεχνολογία, ένας ισχυρός συνδυασμός ανθρώπου και τεχνολογίας, που θα βασίζεται πλέον στη συνεργασία και όχι στην κυριαρχία, απορρίπτοντας τη λογική του αφέντη-σκλάβου. Ο Σλόντεριγκ ισχυρίζεται ότι η ανθρωπο-τεχνολογία της μετα-μεταφυσικής εποχής εμπεριέχει ελπιδοφόρα μηνύματα καθώς επιτρέπει την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόσμου, που καταργεί την διαχωριστική «ψευδαίσθηση» ανάμεσα στο υποκειμενικό άτομο και στην αντικειμενική πραγματικότητα. Σύμφωνα με τον ίδιο οι «έξυπνες» μηχανές σύντομα θα διεκδικήσουν να αναγνωριστούν ως «πνεύμα», κι έτσι άνθρωποι και μηχανές θα αποτελούν απλώς «υβρίδια», που θα συνδυάζουν το υλικό και το πνευματικό στοιχείο.

Η επέλαση της τεχνητής νοημοσύνης
Ενώ στα πρώτα βήματα της εξέλιξης του ο άνθρωπος χρησιμοποιούσε την τεχνολογία ως προέκταση του σώματος του, σήμερα αρχίζει να τη χρησιμοποιεί ως προέκταση του εγκεφάλου του. Στο κοντινό μέλλον οι μηχανές θα σκέφτονται για μας. Ο κόσμος μας γίνεται υπερβολικά περίπλοκος και ο ανθρώπινος νους αδυνατεί να επιλέγει κάθε φορά τη σωστή απόφαση μέσα από ένα πολύπλοκο συνδυασμό πιθανών λύσεων-απαντήσεων. Ήδη ο εγκέφαλος μας είναι υπερφορτωμένος. Αγγίζουμε πλέον το μάξιμουμ των δυνατοτήτων μας. Δεν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα με την πολυπλοκότητα και τον απίστευτο όγκο των πληροφοριών που οι ίδιοι παράγουμε. Χρειαζόμαστε βοήθεια. Για την ακρίβεια αναζητούμε μια δικαιολογία για ν’ αποσυρθούμε από την ευθύνη της διαχείρισης του κόσμου: μια «αγγαρεία» που ευχαρίστως θα την αναθέταμε στις ευφυείς μηχανές.

Η εκθετική ανάπτυξη της τεχνολογίας των υπολογιστών σχεδόν εγγυάται ότι οι «έξυπνες μηχανές» θα εμφανιστούν πολύ σύντομα. Οι πρώτοι υπολογιστές έμοιαζαν με τεράστιες εντοιχισμένες ντουλάπες, που είχαν «νοημοσύνη ακρίδας», και ήταν στήριγμα της γραφειοκρατίας. Με το πέρασμα του χρόνου όλο και μίκραιναν σε μέγεθος, ενώ μεγάλωναν σε δυνατότητες. Σύντομα θα γίνουν κυριολεκτικά αόρατοι, «αθέατοι» είναι η καταλληλότερη λέξη, και θα βρίσκονται παντού γύρω μας.

Οι ικανότητες των υπολογιστών αυξάνουν ταχύτατα. Σε αντίθεση με την αρχική εκτίμηση ο Νόμος του Μουρ, που προέβλεπε εκθετική αύξηση της τεχνολογίας των ημιαγωγών, δεν θ’ αγγίξει τα φυσικά του όρια κάπου στο 2010, αλλά θα συνεχίσει να υφίσταται με τη βοήθεια της μοριακής ηλεκτρονικής και ίσως ακόμη ξεπεραστεί. Κάτι τέτοιο θα δημιουργήσει πολύ σύντομα ευφυείς μηχανές με απίστευτες δυνατότητες.
Αν και στην αρχή ήταν απλοί βοηθοί της ανθρώπινης σκέψης, οι υπολογιστές δεν θ’ αργήσουν να γίνουν απαραίτητοι συνεργάτες της. Μήπως στο μέλλον θα γίνουν και οι αφέντες της; Στο κοντινό μέλλον θα κατασκευάζουμε υπολογιστές ένα εκατομμύριο φορές πιο ισχυρούς από τους σημερινούς, και θα υπάρχουν νευρωνικά δίκτυα, που θα μιμούνται επιτυχώς τον τρόπο λειτουργίας των ανθρωπίνων νευρώνων. Ο γνωστός συγγραφέας Άρθουρ Κλαρκ προβλέπει ότι «μετά το 2020, όταν κατασκευαστεί η πρώτη Τεχνητή Νοημοσύνη, θα υπάρχουν δύο ευφυή είδη στον πλανήτη μας: ένα βιολογικό, που θα εξελίσσεται αργά κι ένα τεχνολογικό, που θα εξελίσσεται με γεωμετρική πρόοδο». Το χάσμα ανάμεσα στα δύο ευφυή είδη δεν θ’ αργήσει να φανεί...

Η εξέλιξη στην τεχνολογία των μικροεπεξεργαστών και η επικείμενη εφαρμογή της μοριακής ηλεκτρονικής σε νανοκλίμακα, μεταθέτει την κατασκευή των πρώτων πραγματικά «έξυπνων μηχανών» πολύ πριν απ’ όσο αρχικά φανταζόμασταν. Η νανοτεχνολογία υπόσχεται «πολύ χώρο στο βάθος» και μάλιστα σχετικά σύντομα. Το 2020μ.Χ. είναι μια πιθανή ημερομηνία. Σύμφωνα με κάποιους «συντηρητικούς» υπολογισμούς ως το έτος 2030 μ.Χ. η τεχνολογία θα έχει εξελιχτεί εκθετικά και σε τέτοιο βαθμό, ώστε η Τεχνητή Νοημοσύνη, που θα είναι ένα εκατομμύριο φορές ισχυρότερη από τον ανθρώπινο εγκέφαλο, να είναι πραγματικότητα.

Ο παραγκωνισμός του ανθρώπινου είδους
Αρκετοί άνθρωποι, διακατεχόμενοι από ένα είδος αντι-τεχνολογικής υστερίας, βλέπουν σ’ αυτήν την ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη το τέλος της κυριαρχίας του ανθρώπινου είδους. Ακόμη και επιστήμονες, οι οποίοι εργάζονται σε τεχνολογίες αιχμής, ανησυχούν για το ενδεχόμενο ο άνθρωπος να παραγκωνιστεί από μια νέα γενιά ευφυών μηχανών, που θα είναι εκατομμύρια φορές πιο έξυπνες από τον ίδιο και θα μπορούν να αυτοαναπαράγονται. Όταν συμβεί αυτό θεωρούν βέβαιο ότι τα ευφυή ρομπότ με συνείδηση θα παραγκωνίσουν το ανθρώπινο είδος. Είναι άραγε μοιραίο να συμβεί κάτι τέτοιο;

Το 1988 υπήρχαν μόλις 280.000 βιομηχανικά ρομπότ στον κόσμο, τα περισσότερα από αυτά στην Ιαπωνία. Το 2028 θα υπάρχουν περισσότερα ρομπότ απ’ ότι άνθρωποι στον πλανήτη μας. Για τις πλούσιες χώρες με χαμηλή γεννητικότητα, όπου το εργατικό κόστος είναι υψηλό, ο αυτοματισμός και η ρομποτική –και όχι η μετανάστευση– θεωρείται από πολλούς ως η καλύτερη λύση για την αύξηση της παραγωγικότητας. Έτσι, αργά ή γρήγορα οι «αυτοματοποιημένοι σκλάβοι» θα αντικαταστήσουν τους βιομηχανικούς εργάτες και σταδιακά θα εξαφανίσουν την ανάγκη τους.

Η ανθρώπινη εργασία, στην αρχή η σωματική και κατόπιν και η πνευματική, θα καταντήσει περιττή. Οι άνθρωποι θα υποστούν έναν εξοντωτικό ανταγωνισμό από τα ευφυή ρομπότ που θα αυτοαναπαράγονται, σταδιακά θα παραγκωνιστούν και κάποια στιγμή θ’ αναγκαστούν να αποδεχτούν την ήττα τους και ν’ αποσυρθούν σιωπηλά από το παιχνίδι της εξέλιξης, εγκαταλείποντας τη διαχείριση του κόσμου στις υπερ-ευφυείς μηχανές. Αυτό άλλωστε μας διδάσκει η ιστορία της εξέλιξης των ειδών, καθώς «το έργο έχει ξαναπαιχτεί» στο παρελθόν με διαφορετικούς ωστόσο πρωταγωνιστές.

«Τα βιολογικά είδη δεν επιβιώνουν σχεδόν ποτέ όταν συναντώνται με ανώτερους ανταγωνιστές… Οι ρομποτικές βιομηχανίες θα επιδοθούν σ’ έναν ανελέητο ανταγωνισμό μεταξύ τους για ύλη, ενέργεια και χώρο, κάτι που θα εκτοξεύσει τις τιμές όλων αυτών πέρα από τις ανθρώπινες δυνατότητες. Μη μπορώντας ν’ ανταποκριθεί στις ανάγκες της ζωής, το βιολογικό ανθρώπινο είδος θα βρεθεί στο χείλος της εξαφάνισης», επιχειρηματολογεί ο «τρομοκράτης» μαθηματικός Θίοντορ Κατζίνσκι, που θεωρεί ότι ο άνθρωπος ίσως και να μην τα καταφέρει στον ελεύθερο ανταγωνισμό με τις μηχανές, εκτός αν αποφασίσει να γίνει Homo Cyber, ένα υβρίδιο ανθρώπου και μηχανής.

Ευτυχώς όμως, σύμφωνα με τον ίδιο, «υπάρχει πιθανώς κάποια ελπίδα, επειδή δε ζούμε σε μια απολύτως ελεύθερη αγορά». Από την άλλη οι άνθρωποι δε θα μπορούν να σωθούν βγάζοντας απλά τις μηχανές από την «πρίζα», επειδή θα είναι τόσο εξαρτημένοι από αυτές για τις καθημερινές του αποφάσεις, που μια τέτοια ενέργεια θα ισοδυναμούσε με αυτοκτονία. Τι θα μπορούσε λοιπόν να συμβεί σε μια μελλοντική ανθρώπινη κοινωνία κυριαρχούμενη από ευφυείς μηχανές;

Άνθρωποι: Τα οικόσιτα ζώα του μέλλοντος;
Η επιστημονική φαντασία και το Χόλιγουντ μας έχουν ήδη προετοιμάσει παρουσιάζοντας μια σειρά από σχετικά σενάρια. Ταινίες όπως Εξολοθρευτής, Robocop και Blade Runner, όπου τα ρομπότ παίζουν σημαντικό ρόλο προσπαθώντας να υποσκελίσουν τον άνθρωπο, ίσως ν’ αποτελούν απλώς «ήπια» μελλοντολογικά σενάρια. Αρκετοί τεχνοφοβικοί προβλέπουν ένα ακραίο εφιαλτικό σενάριο, όπως αυτό στην ταινία Matrix: έπειτα από έναν καταστροφικότατο πόλεμο ανάμεσα στην ανθρωπότητα και στις νοήμονες μηχανές, οι δεύτερες κυριαρχούν.

Προς κακή μας τύχη δεν αποφασίζουν να μας εξοντώσουν αλλά να μας εκμεταλλευτούν, να μας απομυζήσουν. Όχι την εργασία μας, αλλά την ενέργειά μας. Μας αναπαράγουν και μας «φυτεύουν» για ν’ αποστάξουν τον πολύτιμο βιοηλεκτρισμό μας, ενώ παράλληλα τροφοδοτούν τον εγκέφαλο μας μ’ έναν εικονικό κόσμο, μόνον και μόνον για να είναι απασχολημένος και να μην αντιλαμβάνεται έτσι τη φρικτή πραγματικότητα. Η ανθρωπότητα είναι σκλαβωμένη, τόσο πραγματικά όσο και εικονικά, σε σημείο ώστε οι νοήμονες μηχανές να αισθάνονται μια ελιτίστικη περιφρόνηση, σχεδόν απέχθεια γι’ αυτήν. Οι μηχανές την βλέπουν σαν ένα είδος πλανητικού «ιού», θεωρώντας ταυτόχρονα τον εαυτό τους ως τη «θεραπεία» (ή τη Νέμεση), που έστειλε η Γαία…

Το Matrix συνόψισε απλώς τους φόβους ορισμένων τεχνοφοβικών ανθρώπων, που θεωρούν τις νοήμονες μηχανές εκ φύσεως εχθρικές απέναντι στην ανθρωπότητα. Στην πραγματικότητα όμως οι μηχανές, έστω και όταν αρχίσουν ν’ αναπαράγονται, θα συνεχίσουν ν’ αποτελούν δημιουργήματα των ανθρώπων, και πιθανότατα θα έχουν βαθιά μέσα στο «πληροφοριακό DNA» τους την εντολή να μην βλάψουν τους ανθρώπους, κάτι ανάλογο με τους ρομποτικούς νόμους του Ισαάκ Ασίμωφ. Ωστόσο ο κίνδυνος δεν είναι μήπως κάποτε οι «αυτοματοποιημένοι σκλάβοι» μας επαναστατήσουν, αλλά μήπως η ελίτ εκείνης της εποχής αποφασίσει, μέσω των μηχανών, να επιβάλει την απόλυτη κυριαρχία της στην υπόλοιπη ανθρωπότητα.

Ο αμερικανός «τρομοκράτης» Θιοντόρ Κατζίνσκι ανάγκασε εκβιαστικά τις εφημερίδες New York Times και Washington Post να δημοσιεύσουν Το Μανιφέστο του Γιουναμπόμπερ, στο οποίο περιλαμβανόταν το παρακάτω ανατριχιαστικό (ή αν θέλετε προφητικό) απόσπασμα: «Εξαιτίας των τεχνολογικών εξελίξεων, η ελίτ θα ασκεί μεγαλύτερο έλεγχο στις μάζες, κι επειδή η ανθρώπινη εργασία δε θα είναι πλέον αναγκαία οι μάζες, θα είναι περιττές, ένα βάρος στο σύστημα. Εάν η ελίτ είναι ανελέητη, μπορεί απλώς ν’ αποφασίσει να εξοντώσει τις μάζες. Εάν έχει κάποια ανθρωπιά, η ελίτ μπορεί να χρησιμοποιήσει την προπαγάνδα ή κάποια άλλη ψυχολογική ή βιολογική τεχνική για να μειώσει τον ρυθμό των γεννήσεων έως ότου οι ανθρώπινες μάζες εκλείψουν αφήνοντας τον κόσμο στην ελίτ. Ή, αν η ελίτ αποτελείται από ήπιους φιλελεύθερους ανθρώπους, ίσως αποφασίσει να παίξει το ρόλο του καλού ποιμένα για την υπόλοιπη ανθρωπότητα.

Η ελίτ θα φροντίσει να ικανοποιούνται οι φυσικές ανάγκες των ανθρώπων, να μεγαλώνουν τα παιδιά υπό υγιεινές συνθήκες και να έχουν όλοι οι άνθρωποι ένα χόμπι για να απασχολούνται. Όποιος εξακολουθεί να είναι ανικανοποίητος θα υποβάλλεται σε ‘’θεραπεία’’ για να ξεπεράσει το ‘’πρόβλημά’’ του. Φυσικά, η ζωή δε θα έχει κανένα νόημα και οι άνθρωποι θα πρέπει να υποβληθούν σε γενετική ή ψυχολογική μηχανική ‘’θεραπεία’’ για να χάσουν κάθε διάθεση συμμετοχής στις διαδικασίες της εξουσίας ή για να διοχετεύσουν την ορμή τους για εξουσία σε κάποιο ακίνδυνο χόμπι. Αυτά τα ανθρώπινα όντα μπορεί να είναι ευτυχισμένα σε μια τέτοια κοινωνία, αλλά είναι βέβαιο ότι δε θα είναι ελεύθερα. Θα έχουν υποβιβαστεί σε κατοικίδια ζώα»...

Αυτή θα είναι άραγε η μοίρα του ανθρώπου; Να υποβιβαστεί σ’ ένα είδος παθητικού «κατοικίδιου» του μέλλοντος, που θα επιζεί χάρη στα εναπομείναντα ίχνη ανθρωπισμού ή στον οίκτο της τότε διαχειριστικής ελίτ; Αν είναι έτσι τότε το Οργουελιανό 1984, θα φαντάζει απλώς «περίπατος», εφόσον είναι προτιμότερο να καταλήξουμε μια κοινωνία τυποποιημένων ανθρώπων με μικρότερο γονιδιακό απόθεμα, παρά ανελεύθερα «σκλαβάκια σαλονιού»…

Ωστόσο το άρθρο αυτό δεν γράφτηκε ως προειδοποίηση για την τροπή που μπορεί να πάρει η τεχνολογική εξέλιξη, που οι ίδιοι εξαπολύσαμε πριν από χιλιάδες χρόνια. Ο γράφων αρνείται να δεχτεί τη λογική του «φρανγκεσταϊνικού συνδρόμου», που θέλει τα ανθρώπινα δημιουργήματα να στρέφονται νομοτελειακά ενάντια στον δημιουργό τους.

Αν και υπάρχει μια πιθανότητα οι χειρότεροι φόβοι μας να πραγματοποιηθούν, ακόμη κι έτσι δεν έχουμε το δικαίωμα να σταματήσουμε την τεχνολογική εξέλιξη. Ούτε και μπορούμε να υπαγορεύσουμε στους ανθρώπους του 21ου αιώνα το τί θα κάνουν. Το σίγουρο είναι ότι οι άνθρωποι του μέλλοντος θα αδιαφορούν για τις απόψεις μας, όπως εμείς αδιαφορούμε για τις «πρωτόγονες» απόψεις των ανθρώπων του 19ου αιώνα. Όπως και να ‘χει το μέλλον είναι «προγραμματισμένο» να είναι επικίνδυνο, γεμάτο προκλήσεις αλλά και τρελά όνειρα. Στο χέρι μας είναι αν ανακαλύψουμε σ’ αυτό τους χειρότερους εφιάλτες μας ή τα ομορφότερα όνειρα μας...

http://www.e-telescope.gr/gr/cat04/art04_060623.htm
(συμπεριλαμβάνει και σύντομο βιογραφικό σημείωμα του γράφοντος)

Τεχνολογία ο μεγάλος σύμμαχος του ανθρώπου


Ανάρτηση 1η

Αντικρούοντας τις κασσάνδρες κα τους φόβους μια δικτατορίας υπερεφυών μηχανών ως απόρροια της εξέλιξης της τεχνολογίας, με χολλυγουντιανού τύπου εξουσιαστές τερατόμορφα ρομπότ και μηχανές, με δυνατότητα να λήψης αποφάσεων επιζήμιων για το ανθρώπινο γένος, η τεχνολογία δίνει καθημερινά απαντήσεις και ακόμη περισσότερο τη δυνατότητα για καλύτερη ποιότητα ζωής, προσφέρει τις λύσεις σε ανίατες ασθένειες.
Γιατί σε όλα τα "νομίσματα" υπάρχουν δύο όψεις

http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=1090159&lngDtrID=252

Λογισμικό διάγνωσης «θα δίνει την πιθανότητα ύπαρξης καρκίνου»

Associated Press
Οι απαιτήσεις της πρώιμης διάγνωσης συχνά υπερβαίνουν τις διανοητικές ικανότητες των γιατρών
Λονδίνο

Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, όλοι οι γενικοί γιατροί στη Βρετανία θα εξετάζουν τους ασθενείς τους με διαγνωστικό λογισμικό που υπολογίζει τον κίνδυνο ύπαρξης οποιουδήποτε καρκίνου.

Όπως δήλωσε στην εφημερίδα Guardian ο καθηγητής Μάικ Ρίτσαρντς, υπεύθυνος του κυβερνητικού σχεδιασμού για τη μείωση των θανάτων από καρκίνο, το νέο εργαλείο έχει το δυναμικό να περιορίσει δραστικά τις καθυστερημένες διαγνώσεις που κοστίζουν ζωές.

Ο γενικός στόχος του NHS (Εθνικού Συστήματος Υγείας) είναι να μειωθούν οι θάνατοι από καρκίνο κατά 10.000 το χρόνο.

Το λογισμικό θα συνεκτιμά διάφορους παράγοντες όπως η ηλικία, το βάρος και τα συμπτώματα του ασθενή. Αν ο κίνδυνος υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο όριο, ο ασθενής θα παραπέμπεται για εξειδικευμένες εξετάσεις.

Όπως εξήγησε ο Δρ Ρίτσαρντς, σήμερα είναι πρακτικά αδύνατο για τους γιατρούς να διατηρούν στη μνήμη τους τα ιδιαίτερα γνωρίσματα των 200 και πλέον γνωστών μορφών καρκίνου.

Το πρόγραμμα βασίζεται σε προηγούμενες έρευνες του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ. Οι δοκιμές έδειξαν, για παράδειγμα, ότι ένας άνδρας άνω των 40 ετών που εμφανίζει διάρροια αντιμετωπίζει πιθανότητα 1% να πάσχει από καρκίνο του παχέος εντέρου. Αν όμως έχει επισκεφθεί το γιατρό δύο φορές με τα ίδια συμπτώματα διάρροιας, ο κίνδυνος ανεβαίνει στο 1,5%.

Το ρίσκο αυξάνει περαιτέρω στο 3,4% αν η διάρροια συνοδεύεται από αιμορραγία και στο 6,8% αν ο ασθενής έχει επισκεφθεί για δεύτερη φορά το γιατρό με αιμορραγία.

Το νέο αντικαρκινικό σχέδιο του NHS βασίζεται επίσης στα ενθαρρυντικά στοιχεία που προέκυψαν από την πιλοτική χρήση ενός άλλου προγράμματος που εκτιμά τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, εξετάζοντας παράγοντες όπως η πίεση, η χοληστερόλη, το κάπνισμα και το οικογενειακό ιστορικό.

Ο καρκίνος είναι σήμερα τρίτη αιτία θανάτου στη Βρετανία μετά το έμφραγμα και το εγκεφαλικό επεισόδιο.

Newsroom ΔΟΛ

 
Design by Free WordPress Themes | Bloggerized by Lasantha - Premium Blogger Themes | Hot Sonakshi Sinha, Car Price in India